Berlin

Berlin
Estado han Alemanya
Bandira Selyo
Lokasyon ha sulod han Unyon Europeo ngan Alemanya
Nasod	Alemanya
Kagamhanan
• Alkalde	Michael Müller (SPD)
• Botos han Bundesrat	4 (ha 69)
Langyab
• Estado han Alemanya	891.85 km2 (344.35 sq mi)
Kahitaas	34 m (112 ft)
Molupyo (2008-12-31)
• Urban	3,700,000
• Metro	5,000,000
Kodigo Postal	10001–14199
(Mga) kodigo hin pagtawag	030
ISO 3166 nga kodigo	DE-BE
Pagrehistro hin sarakyan	B
Websayt	berlin.de / 3D Berlin

An Berlin (Iningles nga kaluwas: /bɝːˈlɪn/; Inaleman nga kaluwas: [bɛɐˈliːn]) amo an ulohan nga siyudad ngan usa ha napulo kag-unom ha mga estado han Alemanya. Tungod ini nga may-ada kadamo nga 3.4 milyones nga katawhan, an Berlin amo in mayayakan nga gidadako-i nga syudad han Alemanya. Ikaduha ini ha kadamo hin popyulasyon nga syudad ngan ikawalo ha kadamo hin popyulasyon ha lugar urbano ha Unyon Europeo. Nahamutangan ha amihan-sinirangan han Alemanya, ini an nahimo nga sentro han Berlin-Brandenburg nga lugar Metropolitano, nga may-ada 5 milyones nga tawo tikang ha labaw han 190 ka mga nasod. An katunaan han Berlin aada ha Kapatagan han Europa nga naghahatag hin isaktuhay nga klima. Ginpapalibutan han mga kagurangan, kaparkehan, kahardinan, kasalogan ngan kalanawan, an katulo (1/3) han katunaan hini nga siyudad.

Siyahan nga naipatik han ika-13 siglo , an Berlin amo an sagunson nga naging ulohan han Ginhadian han Prusya (1701-1918), an Imperyo han Alemanya (1871–1918), an Republika han Weimar (1919–1933) ngan an Ikatulo nga Reich (1933–1945). Han mga 1920, an Berlin amo an ikatulo ha gidadako-i nga munisipyo ha kalibutan. Kahuman han Ikaduha nga Gera han Kalibotan, natunga an syudad ha duduha ka bahin; Sinirangan nga Berlin nga naging ulohan han Sinirangan nga Alemanya ngan an Natondan nga Berlin nga naging exclabo han Natondan nga Aleman nga ginpalibutan han Bungbong han Berlin (1961–1989). Kahuman han Utro nga pag-urusa han Alemanya han 1990, an syudad nahibalik an pagiging ulohan han kabug-osan nga Alemanya ngan hini kumarawat hin 147 ka mga langyaw nga embahada.

Usa ini ha gidadako-i nga sentro han kultura, politika, medya, ngan syensya ha Europa. An ekonomiya pangunahon nga nakabase ha sektor han serbisyo, nga lakip an dirudilain nga industriya sugad han industriya creatiba, korporasyon hit mga medya, congreso ngan konbensyonan. An Berlin amo an sentro han panakayan han kontinente han mga idro ngan tren, ngan usa ha gibibisita nga destinasyon han torismo ha Unyon Europea. Upod dinhi an iba nga industriya sugad han optoelectronika, inhenyeriya han trapiko, Impormasyon teknolohiya, tambal, biomediko nga inhenyeriya, ngan biyoteknolohiya.

Balay ini nga metropolis ha ginkikilala han bug-os nga kalibutan nga mga unibersidad, mga institusyon han panhahalikwat, paugnatay-hin-kusog nga mga panhitabo, mga orkestra, mga museo ngan mga personalidad.

Kaagi

An ngaran Berlin waray kasabti kun diin nagtikang, pero poydi nakuha ha kadaan nga yinaknan Polabo berl-/birl - "katunggan".

• Berlin
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Mga reperensya

• Chandler, Tertius (1987). Four Thousand Years of Urban Growth: An Historical Census. Edwin Mellen Pr. ISBN 0-88946-207-0. https://archive.org/details/fourthousandyear0000chan. 
• Gill, Anton (1993). A Dance Between Flames: Berlin Between the Wars. John Murray. ISBN 0-7195-4986-8. 
• Gross, Leonard (1999). The Last Jews in Berlin. Carroll & Graf Publishers. ISBN 0-7867-0687-2. 
• Large, David Clay (2001). Berlin. Basic Books. ISBN 0-465-02632-X. 
• Read, Anthony; David Fisher (1994). Berlin Rising: Biography of a City. W.W. Norton. ISBN 0-393-03606-5. https://archive.org/details/berlinrisingbiog00read. 
• Ribbe, Wolfgang (2002). Geschichte Berlins. Bwv – Berliner Wissenschafts-Verlag. ISBN 3-8305-0166-8. 
• Roth, Joseph (2004). What I Saw: Reports from Berlin 1920–33. Granta Books. ISBN 1-86207-636-7. 
• Taylor, Frederick (2007). The Berlin Wall: 13 August 1961 – 9 November 1989. Bloomsbury Publishing. ISBN 0-06-078614-0. https://archive.org/details/berlinwall13augu0000tayl. 
• Maclean, Rory (2014). Berlin: Imagine a City. Weidenfeld & Nicolson. ISBN 978-0-297-84803-5. https://archive.org/details/berlinimaginecit0000macl. 

Mga sumpay ha gawas

• Berlin.de Official website
• Exberliner Monthly English-language magazine for Berlin

Ginhipos 2012-01-05 han Wayback Machine

• Datos Heyograpiko nga may pagkahisumpay han Berlin ha OpenStreetMap