Mafdet
Mafdet (misr. mafdet — "tirnovchi"[1]) — qasos oluvchi ma'buda, dastlabki Misr afsonasiga ko'ra ilon va chayonlar himoyachisi; mangust, sivetoy yoki gepard ko'rinishida tasvirlangan. Ushbu xususiyati tufayli, u "ilonlar qotili" unvoniga sazovor bo'lgan[2] va "Piramida matnlari'da Raning ilon zaharidan himoyachisi sifatida tilga olinadi[3].
Surat
[tahrir | manbasini tahrirlash]San'atda Mafdet gepard, gepard boshli ayol yoki ayol boshli gepard, ba'zan esa chayon dumlari bilan tugaydigan sochlari o'ralgan holda tasvirlangan. Ba’zida unga ilondek soch turmagi kiyib koʻrsatishardi. Ma'budaning sifatlari tayoq va pichoq edi[4].
Afsona
[tahrir | manbasini tahrirlash]U I sulola davrida Misr panteonida paydo bo'ladi. Mafdet afsonaga ko'ra ilon bilan jang qiladi, ba'zi hollarda Ra bilan birgalikda kurashadi. U oxirat hukmida ishtirok etib, adolatni timsoliga aylangan, shuningdek, o'liklarni keyingi hayotdagi parvarishi haqida qayg'urgan[2][4].
Ma'budaning tug'ilgan kunini, boshqa ma'buda — Seshatning tug'ilgan kunini nishonlash bilan bir vaqtga to'g'ri keldi, shu sababli, ular egizak opa-singillar bo'lgan degan taxmin mavjud. Bundan tashqari, Seshat ko'pincha Mafdetning ipostasi sifatida chiqqan[4].
U, shuningdek, jallodning tayog'ini ushlab yugurib, gunohkorlarning yuraklarini yorib tashlashga va ularni fir'avnning oyoqlariga olib kelishga intilgan holda tasvirlangan, xuddi mushuklar o'lik kemiruvchilar va qushlarni egalariga olib kelishgan kabi.[5] Во времена Нового Царства Мафдет правила судейским залом в Дуате, где враги фараона лишались голов когтем Мафдет[2137 kundan beri manba koʻrsatilmadi].
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Abi
- Sexmet
- Selket
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Geraldine Pinch. Egyptian Mythology: A Guide to the Gods, Goddesses, and Traditions of Ancient Egypt. Oxford University Press, 2004 — 134-bet. ISBN 9780195170245.
- ↑ 2,0 2,1 Toby A. H. Wilkinson. Early Dynastic Egypt. Routledge, 1999 — 250-bet. ISBN 0-203-20421-2.
- ↑ Richard H. Wilkinson. The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson, 2003 — 196-bet. ISBN 0-500-05120-8.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Мифологический словарь 1990.
- ↑ Pat Remler. Egyptian Mythology, A to Z. Infobase Publishing, 2010 — 113-bet.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Мафдет // Мифологический словарь / гл. ред. Е. М. Мелетинский. — М. : Советская энциклопедия, 1990. — 672 с., 16 л. ил. — ISBN 5-85270-032-0.