İçerik dağıtım ağı
CDN ile dağıtım (sağda)
Content delivery network (CDN) (Türkçe: İçerik dağıtım ağı), internet üzerindeki birçok veri merkezinde bulunan dağınık ve geniş bir sunucu sistemidir.
CDN'nin amacı kesintisiz bir şekilde yüksek performans ile son kullanıcılara içerik sunmaktır. İçerik dağıtım ağları (CDN) günümüzde web içeriklerinin (metin, grafik ve komut), indirilebilir içeriklerin (medya dosyaları, yazılım, belgeler), uygulamaların (e-ticaret, portallar), canlı video yayınlarının (live streaming media), talep üzerine sunulan videoların (on-demand streaming media) ve sosyal ağların da dâhil olduğu internet içeriğinin büyük bir kısmını sunmaktadır.
Medya şirketleri ve e-ticaret firmaları gibi içerik sağlayıcılar içeriklerini izleyici kitlelerine ulaştırması için CDN operatörlerinden profesyonel hizmet satın alırlar.[1] CDN’ler ise internet servis sağlayıcıları (ISS), taşıyıcılar ile sunucularını barındıran veri merkezlerinden hizmet satın alırlar. Daha iyi performans ve daha kesintisiz erişimin yanı sıra, CDN’ler içerik sağlayıcının kendi altyapısı üzerindeki yükü aldığı ve doğrudan kendisi sunduğu için içerik sağlayıcının maliyetten tasarruf etmesini de sağlayabilmektedir.
Operasyonu
[değiştir | kaynağı değiştir]CDN’ler büyük ölçüde internet üzerindeki bir uygulama servis sağlayıcısı (ASP) olarak işletilmektedir. Giderek artan sayıda internet ağı sahibi on-net içerik dağıtımını geliştirmek ve telekomünikasyon altyapıları üzerindeki taleplerini azaltmak için kendi CDN'lerini inşa etmiştir.[2]
Teknoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]CDN üzerindeki bilgisayarlar (düğümler) genellikle farklı coğrafi noktalara konuşlandırılmış ve birden fazla ana kablo (omurga) üzerine bağlanmıştır.[3] Bunların faydaları bant genişliği maliyetlerini azaltması, sayfa yükleme sürelerini iyileştirmesi ve içeriğin küresel olarak kesintisiz kullanılabilirliğini artırmasıdır. CDN’yi oluşturan bilgisayar (düğüm) ve sunucuların sayısı mimariye bağlı olarak değişmektedir. Birçok uzak erişim noktası (PoP) üzerindeki on binlerce sunucuyla binlerce bilgisayarı bulunduranları vardır. Diğerleri küresel bir ağ kurar ve sınırlı sayıda coğrafi uzak erişim noktasına (PoP) sahiptir.[4]
İçerik talepleri genellikle bir algoritma ile en uygun bilgisayarlara (düğümlere) yönlendirilir. Performans için optimize edilmiş durumda, içeriğin kullanıcıya en hızlı iletecek coğrafi konumlar seçilir. Bu coğrafi konumun seçimi en az yönlendirici (hop) kullanan coğrafi konumların bulunması, talepte bulunan istemciye en az ağ saniyesi uzakta bulunan konumun belirlenmesi ve sunucu performansı (mevcut ve geçmiş dönemdeki) anlamında en kesintisiz hizmeti sunabilenin belirlenmesiyle yapılır.[5] Bu şekilde içerik paylaşımı yerel ağlar üzerinden optimize edilmiş olur. Maliyet için optimize edilmiş senaryoda en ucuz coğrafi konum seçilir. Optimal durumda bu iki amaç dengelenir ve son kullanıcıya en yakın ve fiyat/performans oranı en uygun olan sunucu tercih edilir.[6]
Birçok CDN sağlayıcısı hizmetlerini ABD, Uluslararası ya da Global, Asya-Pasifik gibi istenen coğrafi bir alanı bağlı olarak kapsama alanı değişebilen, tanımlanmış bir uzak erişim noktaları (PoP) seti ile sunar. Bu uzak erişim noktaları (PoP) setlerine EDGE ya da EDGE ağları denmektedir.
Önemli içerik dağıtım servis sağlayıcıları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Amazon CloudFront
- MerlinCDN
- Akamai Technologies
- Windows Azure CDN
- CacheFly
- CDN77
- CDNetworks
- CDNlion
- CDNsun.com
- ChinaCache
- CloudFlare
- Cotendo (Akamai tarafından satın alındı)
- Distil Networks
- EdgeCast Networks (Verizon tarafından satın alındı)
- Highwinds Network Group
- HP Cloud Services
- Incapsula
- Internap
- KeyCDN
- LeaseWeb
- Level 3 Communications
- Limelight Networks
- MaxCDN
- MetaCDN
- Mirror Image Internet
- NACEVI
- OnApp
- OVH
- Rackspace Cloud Files
- Speedera Networks (Akamai tarafından satın alındı)
- StreamZilla CDN Europe
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "ICAP Forum". 10 Mayıs 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- ^ "Saltzer, J. H., Reed, D. P., Clark, D. D.: "End-to-End Arguments in System Design," ACM Transactions on Communications, 2(4), 1984" (PDF). 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
- ^ RFC 3568 Barbir, A., Cain, B., Nair, R., Spatscheck, O.: "Known Content Network (CN) Request-Routing Mechanisms," July 2003
- ^ RFC 3507 Elson, J., Cerpa, A.: "Internet Content Adaptation Protocol (ICAP)," April 2003.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.