ภาษามอแซนแดรอน - วิกิพีเดีย ข้ามไปเนื้อหา

ภาษามอแซนแดรอน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ภาษามอแซนแดรอน
مازرونی‎ (Mazuroni)[1]
طبری (Tabari)[1]
มอแซนแดรอน (มอซูโรนี) ในแบบอักษรแนสแทอ์ลีก (مازرونی)
ประเทศที่มีการพูดประเทศอิหร่าน (จังหวัดมอแซนแดรอนและบางส่วนของจังหวัดแอลโบร์ซ, เตหะราน, เซมนอน และโกเลสถาน)
ภูมิภาคชายฝั่งทางใต้ของทะเลแคสเปียน
ชาติพันธุ์ชาวมอแซนแดรอน
จำนวนผู้พูด2.320 ล้านคน (2019)[2]  (2016)
ตระกูลภาษา
ภาษาถิ่น
มอแซนแดรอน (Main)
มอแซนแดรอน (Royan)
Shahmirzadi
Mazandarani-Gilaki
ระบบการเขียนอักษรเปอร์เซีย
สถานภาพทางการ
ผู้วางระเบียบไม่มี แต่ the Linguistic faculty of Mazandaran University เป็นผู้รวบรวมข้อมูลอย่างเป็นทางการ
รหัสภาษา
ISO 639-3อย่างใดอย่างหนึ่ง:
mzn – มอแซนแดรอน
srz – Shahmirzadi
พื้นที่ที่มีผู้พูดภาษามอแซนแดรอนเป็นภาษาแม่
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

มอแซนแดรอน (مازندرانی) หรือ แทแบรี (طبری)[1] เป็นภาษากลุ่มอิหร่านในสาขาตะวันตกเฉียงเหนือที่พูดโดยชาวมอแซนแดรอน ข้อมูลเมื่อ 2021 มีผู้พูดภาษาแม่มากกว่า 5,320,000 คน[2] ถึงแม้ว่าภาษาเปอร์เซียมีอิทธิพลต่อภาษามอแซนแดรอนอย่างมาก ภาษานี้ยังคงอยู่รอดในฐานะภาษาอิสระที่มีต้นกำเนิดจากอิหร่านตะวันตกเฉียงเหนือ[3][4]

ภาษามอแซนแดรอนมีความใกล้ชิดกับภาษาคิเลกี และทั้งสองภาษามีคำศัพท์คล้ายกัน[5] โดยมีคุณสมบัติประเภทของกลุ่มภาษาคอเคซัส[6][7][8] สะท้อนถึงประวัติศาสตร์, อัตลักษณ์ชาติพันธุ์ และความใกล้ชิดกับภูมิภาคคอเคซัสและชาวคอเคซัสของชาวมอแซนแดรอนกับชาวคิเลกี[9][10]

ที่มาของชื่อ

[แก้]

ชื่อภาษามาจากชื่อของบริเวณนี้ในอดีตคือมอแซนแดรอนซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรตาปูเรียในอดีต ชาวบ้านเรียกภาษาของตนว่าภาษาแทแบรี[11]

ประวัติ

[แก้]

ในบรรดาภาษากลุ่มอิหร่านที่ยังเหลืออยู่ ภาษามอแซนแดรอนมีประวัติการเขียนที่ยาวนานเริ่มตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 15 -20 ซึ่งเป็นผลมาจากการที่มาซันดารานเป็นรัฐอิสระอีกหลายศตวรรษหลังการรุกรานของชาวอาหรับ[12] มีวรรณคดีที่สำคัญมาก เช่น Marzban Nameh (แปลเป็นภาษาเปอร์เซียแล้ว) การใช้ภาษามอแซนแดรอนในปัจจุบันเริ่มน้อยลง เนื่องจากได้รับอิทธิพลจากภาษาเปอร์เซียแ ละผู้พูดภาษานี้พยายามกลมกลืนเข้ากับผู้พูดภาษาเปอร์เซีย บทบาททางด้านวรรณคดีและการปกครองถูกแทนที่ด้วยภาษาเปอร์เซีย ซึ่งเป็นเพราะถูกผนวกเข้ากับอิหร่านตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 22

ไวยากรณ์

[แก้]

ภาษามอแซนแดรอนมีการผันคำ และไม่มีเพศทางไวยากรณ์ [13] เรียงประโยคแบบประธาน-กริยา-กรรม

สัณฐานวิทยา

[แก้]

การก

[แก้]
การก ตำแหน่ง ความหมาย

Sere-a

Nominative

The Home

Sere re

Accusative

To the Home

Sereo

Vocative

Home!

Sere şe

Genitive

Home’s

Sere re

Dative

To the Home

Sere ye jä

Ablative

By the Home

คุณศัพท์

[แก้]
คุณศัพท์ ตำแหน่ง ความหมาย

And-e Sere

Applicative

 

Gat e Sere

Comparative

Big Home

untä Sere

Determinative

That Home

Səre

Superlative

Xär Sere

ปัจจัย

[แก้]

ต่อไปนี้เป็นตัวอย่างที่ได้มาจาก Online Mazandarani-Persian dictionary เก็บถาวร 2007-05-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน.

บอกสถานที่
[แก้]

ปัจจัย

ตัวอย่าง

ความหมาย

Kash

Kharkash

Good Place

Kel

Tutkel

Mulberry Limit

Ij

Yoshij

Yoshian

Bun

Chenarbon

At the Plantain

Ja

Səre Ja

Of Home

Sar

Bənesar

At the Below

บอกประธาน
[แก้]

ปัจจัย

ตัวอย่าง

ความหมาย

Chaf

Au Chaf

Water Sucker

Rush

Halikrush

Drupelet Seller

Su

Vərgsu

Wolf Hunter

Kaf

Ukaf

Who acts in water

Vej

Galvej

Mouse Finder

Yel

vəngyel

Bandmaster


อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 Eberhard, David M.; Gary F. Simons; Charles D. Fennig, บ.ก. (2021). "Mazandarani". Ethnologue (24th ed.). SIL International. สืบค้นเมื่อ 19 June 2021.
  2. ↑ 2.0 2.1 "Mazandarani: Language of the Day for 28 February 2020". Ethnologue. SIL International. 28 February 2020. สืบค้นเมื่อ 19 July 2021.
  3. ↑ Coon, "Iran:Demography and Ethnography" in Encyclopedia of Islam, Volume IV, E.J. Brill, pp. 10,8. Excerpt: "The Lurs speak an aberrant form of Archaic Persian" See maps also on page 10 for distribution of Persian languages and dialect
  4. ↑ Kathryn M. Coughlin, "Muslim cultures today: a reference guide," Greenwood Publishing Group, 2006. p. 89: "...Iranians speak Persian or a Persian dialect such as Gilaki or Mazandarani"
  5. ↑ Dalb, Andrew (1998). Dictionary of Languages: The Definitive Reference to More Than 400 Languages. Columbia University Press. p. 226. ISBN 978-0-231-11568-1.
  6. ↑ Nasidze, Ivan; Quinque, Dominique; Rahmani, Manijeh; Alemohamad, Seyed Ali; Stoneking, Mark (2006). "Concomitant Replacement of Language and mtDNA in South Caspian Populations of Iran". Current Biology. 16 (7): 668–673. doi:10.1016/j.cub.2006.02.021. PMID 16581511.
  7. ↑ Academic American Encyclopedia By Grolier Incorporated, page 294
  8. ↑ The Tati language group in the sociolinguistic context of Northwestern Iran and Transcaucasia By D.Stilo, pages 137–185
  9. ↑ "Bilingualism in Mazandaran: Peaceful Coexistence with Persian". CiteSeerX 10.1.1.501.9468. {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help)
  10. ↑ Borjian, Habib (2004). "Māzandarān: Language and People". Iran & the Caucasus. Brill. 8 (2): 295. doi:10.1163/1573384043076045. JSTOR 4030997.
  11. ↑ Borjian, Habib (2004). "Māzandarān: Language and People". Iran & the Caucasus. Brill. 8 (2): 289–291. doi:10.1163/1573384043076045. JSTOR 4030997.
  12. ↑ Windfuhr, G. L. 1989. New Iranian languages: Overview. In Rüdiger Schmitt, ed., Compendium linguarum Iranicarum. Wiesbaden: L. Reichert. pp. 246–249.
  13. ↑ Fakhr-Rohani, Muhammad-Reza. 2004. She means only her 'husband': politeness strategies amongst Mazanderani-speaking rural women. (Conference abstract) CLPG Conference, University of Helsinli, Finland, PDF เก็บถาวร 2012-02-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

อ่านเพิ่ม

[แก้]
  • Borjian, Habib (2006). "The Oldest Known Texts in New Tabari: The Collection of Aleksander Chodzko". Archiv Orientální. 74 (2): 153–171.
  • ______________. 2006. A Mazanderani account of the Babi Incident at Shaikh Tabarsi. Iranian Studies 39(3):381–400.
  • ______________. 2006. Textual sources for the study of Tabari language. I. Olddocuments. Guyesh-shenâsi 4.
  • ______________. 2008. Tabarica II: Some Mazanderani Verbs. Iran and the Caucasus 12(1):73–82.
  • ______________. Two Mazanderani Texts from the Nineteenth Century. Studia Iranica 37(1):7–50.
  • Borjian, Habib; Borjian, Maryam (2007). "Ethno-Linguistic Materials from Rural Mazandaran: Mysterious Memories of a Woman". Iran and the Caucasus. 11 (2): 226–254. doi:10.1163/157338407X265469.
  • Borjian, Habib; Borjian, Maryam (2008). "The Last Galesh Herdsman: Ethno-Linguistic Materials from South Caspian Rainforests". Iranian Studies. 41 (3): 365–402. doi:10.1080/00210860801981336.
  • Le Coq, P. 1989. Les dialects Caspiens et les dialects du nord-ouest de l'Iran. In Rüdiger Schmitt (ed.), Compendium linguarum Iranicarum. Wiesbaden: L. Reichert. pp. 296–312.
  • Nawata, Tetsuo. 1984. Māzandarāni. Tokyo: Institute for the Study of Languages and Cultures of Asia and Africa. Series: Asian and African Grammatical Manual; 17. 45 + iii pp.
  • Shokri, Giti. 1990. Verb Structure in Sāri dialect. Farhang, 6:217–231. Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies เก็บถาวร 2011-10-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน.
  • _________. 1995/1374 A.P. Sārī Dialect. Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies เก็บถาวร 2011-10-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน.
  • Shokri, Giti. 2006. Ramsarī Dialect. Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies เก็บถาวร 2011-10-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน.
  • Yoshie, Satoko. 1996. Sārī Dialect. Tokyo: Institute for the Study of Languages and Cultures of Asia and Africa. Series: Iranian Studies; 10.

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]
วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี ในภาษามาซันดารานี
Stub icon

บทความภาษานี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ภาษามอแซนแดรอน&oldid=11112390"