Tenreczek

Tenreczek
	Microgale
	O. Thomas, 1882
	; Przedstawiciel rodzaju – tenreczek smużkowany (M. drouhardi) na ilustracji z czasopisma Bulletin of the Natural History Museum Zoology
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	afrosorkowce
Podrząd	tenrekokształtne
Rodzina	tenrekowate
Podrodzina	ryżorki
Rodzaj	tenreczek
	Typ nomenklatoryczny
	Microgale longicaudata O. Thomas, 1882
Synonimy
	Limnogale Forsyth Major, 1896; Leptogale O. Thomas, 1918; Paramicrogale G. Grandidier & Petit, 1931;
	Limnogale Forsyth Major, 1896; Leptogale O. Thomas, 1918; Paramicrogale G. Grandidier & Petit, 1931;
Gatunki
	22 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	22 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tenreczek^[5], tenrecznik^[5] (Microgale) – rodzaj ssaków z podrodziny ryżorków (Oryzorictinae) w obrębie rodziny tenrekowatych (Tenrecidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące na Madagaskarze^[6]^[7]^[8].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 45–170 mm, długość ogona 30–171 mm, długość ucha 7–20 mm, długość tylnej stopy 9–36 mm; masa ciała 2–110 g^[8]^[9].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1882 roku angielski zoolog Oldfield Thomas na łamach The Journal of the Linnean Society of London^[1]. Jako gatunek typowy Thomas wyznaczył tenreczka długoogonowego (M. longicaudata).

Etymologia

Microgale: gr. μικρος mikros ‘mały’; γαλεή galeē lub γαλή galē ‘łasica’^[10].
Limnogale: gr. λιμνη limnē ‘bagno’; γαλεή galeē lub γαλή galē ‘łasica’^[11]. Gatunek typowy: Limnogale mergulus Forsyth Major, 1896.
Leptogale: gr. λεπτος leptos ‘delikatny, drobny’^[12]; γαλεή galeē lub γαλή galē ‘łasica’^[13]. Gatunek typowy: Oryzoryctes gracilis Forsyth Major, 1896.
Paramicrogale: gr. παρα para ‘blisko’^[14]; rodzaj Microgale Thomas, 1882^[4]. Gatunek typowy: Paramicrogale occidentalis G. Grandidier & Petit, 1931 (= Microgale brevicaudata G. Grandidier, 1899).

Podział systematyczny

Badania molekularne i morfologiczne wykazały, że Limnogale (z jednym gatunkiem L. mergulus) nie tworzy kladu, do którego nie należałoby również Microgale, wobec czego L. mergulus został włączony do Microgale^[15]. Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki^[16]^[9]^[6]^[5]:

Microgale gracilis (Forsyth Major, 1896) – tenreczek smukły
Microgale thomasi Forsyth Major, 1896 – tenreczek zwinny
Microgale jobihely Goodman, Raxworthy, Maminirina & L.E. Olson, 2006 – tenreczek stokowy
Microgale cowani O. Thomas, 1882 – tenreczek myszaty
Microgale dryas Jenkins, 1992 – tenreczek drzewny
Microgale gymnorhyncha Jenkins, Goodman & Raxworthy, 1996 – tenreczek gołonosy
Microgale nasoloi Jenkins & Goodman, 1999 – tenreczek delikatny
Microgale fotsifotsy Jenkins, Raxworthy & Nussbaum, 1997 – tenreczek blady
Microgale soricoides Jenkins, 1993 – tenreczek ryjówkowaty
Microgale brevicaudata G. Grandidier, 1899 – tenreczek krótkoogonowy
Microgale grandidieri L.E. Olson, Rakotomalala, Hildebrandt, Lanier, Raxworthy & Goodman, 2009 – tenreczek bezdeszczowy
Microgale drouhardi G. Grandidier, 1934 – tenreczek smużkowany
Microgale monticola Goodman & Jenkins, 1998 – tenreczek górski
Microgale taiva Forsyth Major, 1896 – tenreczek dżunglowy
Microgale mergulus (Forsyth Major, 1896) – tenrecznik wodny
Microgale parvula G. Grandidier, 1934 – tenreczek karłowaty
Microgale majori O. Thomas, 1918 – tenreczek malgaski
Microgale longicaudata O. Thomas, 1882 – tenreczek długoogonowy
Microgale jenkinsae Goodman & Soarimalala, 2004 – tenreczek leśny
Microgale principula O. Thomas, 1926 – tenreczek większy
Microgale pusilla Forsyth Major, 1896 – tenreczek maleńki

Opisano również gatunek wymarły znany z jaskiń południowo-wschodniego Madagaskaru^[17]:

Microgale macpheei Goodman, Vasey & Burney, 2007

Przypisy

↑ ^a ^b O. Thomas. Description of a new genus and two new species of Insectivora from Madagascar. „The Journal of the Linnean Society of London”. Zoology. 16, s. 319, 1882. (ang.).
↑ Ch.I. Forsyth Major. Diagnoses of new Mammals from Madagascar. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth series. 18, s. 318, 1896. (ang.).
↑ O. Thomas. On the arrangement of the small Tenrecidae hitherto referred to as Oryzorictes and Microgale. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth Series. 1, s. 306, 1918. (ang.).
↑ ^a ^b G. Grandidier & G. Petit. Un type nouveau centécidé Malgache Paramicrogale occidentalis. „Bulletin de la Société zoologique de France”. 56, s. 127, 1931. (fr.).
↑ ^a ^b ^c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 19. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 106–108. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Microgale. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-28].
↑ ^a ^b P. Jenkins: Family Tenrecidae (Tenrecs). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 167–172. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 70–71. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 421.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 376.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 122.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 94.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 161.
↑ K.M. Everson, V. Soarimalala, S.M. Goodman & L.E Olson. Multiple Loci and Complete Taxonomic Sampling Resolve the Phylogeny and Biogeographic History of Tenrecs (Mammalia: Tenrecidae) and Reveal Higher Speciation Rates in Madagascar's Humid Forests. „Systematic Biology”. 65 (5), s. 890–909, 2016. DOI: 10.1093/sysbio/syw034. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-16]. (ang.).
↑ S.M. Goodman, N. Vasey & D.A. Burney. Description of a new species of subfossil shrew tenrec (Afrosoricida: Tenrecidae: Microgale) from cave deposits in southeastern Madagascar. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 120 (4), s. 370, 2007. DOI: 10.2988/0006-324X(2007)120[367:DOANSO]2.0.CO;2. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).

[Thomas-1] O. Thomas. Description of a new genus and two new species of Insectivora from Madagascar. „The Journal of the Linnean Society of London”. Zoology. 16, s. 319, 1882. (ang.).

[Major-2] Ch.I. Forsyth Major. Diagnoses of new Mammals from Madagascar. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth series. 18, s. 318, 1896. (ang.).

[Thomas1918-3] O. Thomas. On the arrangement of the small Tenrecidae hitherto referred to as Oryzorictes and Microgale. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth Series. 1, s. 306, 1918. (ang.).

[Grandidier&Petit-4] G. Grandidier & G. Petit. Un type nouveau centécidé Malgache Paramicrogale occidentalis. „Bulletin de la Société zoologique de France”. 56, s. 127, 1931. (fr.).

[Cichocki&inni-5] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 19. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 106–108. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Microgale. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-28].

[Jenkins-8] P. Jenkins: Family Tenrecidae (Tenrecs). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 167–172. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).

[amw-9] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 70–71. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792168_421]-10] Palmer 1904 ↓, s. 421.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792123_376]-11] Palmer 1904 ↓, s. 376.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=152_122]-12] Jaeger 1944 ↓, s. 122.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=124_94]-13] Jaeger 1944 ↓, s. 94.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=191_161]-14] Jaeger 1944 ↓, s. 161.

[Everson&inni-15] K.M. Everson, V. Soarimalala, S.M. Goodman & L.E Olson. Multiple Loci and Complete Taxonomic Sampling Resolve the Phylogeny and Biogeographic History of Tenrecs (Mammalia: Tenrecidae) and Reveal Higher Speciation Rates in Madagascar's Humid Forests. „Systematic Biology”. 65 (5), s. 890–909, 2016. DOI: 10.1093/sysbio/syw034. (ang.).

[mdd-16] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-16]. (ang.).

[goo&inni-17] S.M. Goodman, N. Vasey & D.A. Burney. Description of a new species of subfossil shrew tenrec (Afrosoricida: Tenrecidae: Microgale) from cave deposits in southeastern Madagascar. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 120 (4), s. 370, 2007. DOI: 10.2988/0006-324X(2007)120[367:DOANSO]2.0.CO;2. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]