Jan Skrzek
 Jan Skrzek, 2009 | |
| Imię i nazwisko |
Jan Skrzek |
|---|---|
| Pseudonim |
Kyks |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Przyczyna śmierci | |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód |
muzyk |
| Aktywność |
1973–2015 |
Jan „Kyks” Skrzek (ur. 21 listopada 1953 w Siemianowicach Śląskich, zm. 29 stycznia 2015 w Katowicach[1]) – polski muzyk i kompozytor bluesowy, grał na harmonijce ustnej i fortepianie, młodszy brat Józefa Skrzeka. Jan Skrzek identyfikował się z kulturą Górnego Śląska i ją współtworzył, poruszał w swojej twórczości problemy dnia codziennego mieszkańców tego regionu. Brał udział w licznych koncertach i festiwalach, nagraniach, programach telewizyjnych i filmach. Wydano szereg jego płyt. Muzyk przez lata mieszkał w Katowicach[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Działalność artystyczną rozpoczął w jazz-rockowym zespole Rak, w którym występował w latach 1973–1976[3]. Na zaproszenie swojego starszego brata, Józefa Skrzeka, wziął udział w sesji nagraniowej albumu grupy SBB, zatytułowanego „Memento z banalnym tryptykiem” oraz jego solowych wydawnictw, jak Józefina czy ścieżka dźwiękowa do filmu Wojna światów – następne stulecie[3]. Efektem współpracy braci był również występ w ramach festiwalu Folk-Blues Meeting ’80 w Poznaniu. 28 lutego 1982 roku, kilkunastominutową introdukcją na harmonijce, otworzył IV Dyskotekę-Gigant w katowickiej hali koncertowej Spodek[3]. Uczestniczył również w finałowych koncertach Rawa Blues Festival, podczas których występował w programach solowych, sporadycznie w skompletowanych składach, m.in. w duecie z Jerzym Styczyńskim, a także w towarzystwie saksofonisty sopranowego i wokalistek czy grupy Bezdomne Psy[3]. Ponadto muzyk gościł na festiwalu Olsztyńskie Noce Bluesowe, koncertach „Blues Top 85” w Sopocie, Top Blues Feeling ’85 w Łodzi, Camping Muzyczny w Brodnicy, Zaczarowany Świat Harmonijki w Poznaniu oraz Blues nad Piławą w Głowaczewie (najpierw z grupą Bezdomne Psy, natomiast w latach 1991–1992 jako solista)[3]. W 1985 roku miała miejsce premiera debiutanckiego wydawnictwa artysty – albumu koncertowego Górnik Blues, zawierającego zapis koncertu, zarejestrowany w klubie Leśniczówka w Chorzowie. W 1986, wcześniej zrealizowane przez Kyksa nagrania, ukazały się na jednej stronie kasety Blues po polsku vol. 1, a rok później na składance Greatest Hits. W 1988 roku, wraz z 6-osobowym chórkiem, muzyk zrealizował drugi album, pt. Nikt nie zawróci kijem Wisły[3]. W późniejszym czasie ukazały się płyty „Kyksówka Blues” (1989) oraz „Nowy Świat Blues” (1992), utrzymane w ostrzejszej, blues-rockowej konwencji, z akompaniamentem zespołu Bezdomne Psy. Następnie muzyk skoncentrował swoją działalność głównie na występach klubowych, okazjonalnie w ramach festiwali, m.in. Bluesa na Dołku '94 w Ciechanowie. Ponadto wziął udział w musicalu „Pozłacany warkocz” oraz wystąpił w filmach Janusza Kidawy i Kazimierza Kutza. W 1997 roku ukazała się płyta Modlitwa bluesmana w pociągu, poświęcona pamięci Ryszarda Riedla, zrealizowana z zespołem Bezdomne Psy oraz Rafałem Rękosiewiczem i Bronisławem Dużym, zyskała miano „Bluesowego Albumu Roku 1997'”. W 2003 po śmierci basisty Jerzego „Kawy” Kawalca zakończyła działalność grupa „Bezdomne Psy”. W tym samym roku zawiązał się zespół Śląska Grupa Bluesowa. W 2005 roku wydany został album Bo takie są dziewczyny, nagrany z Śląską Grupą Bluesową[3]. Grupa wydała swoje koncertowe DVD „Blues Night” oraz nagrała jeszcze dwie płyty: w 2009 roku „Pełnia Słońca” oraz w 2014 roku ostatni album Jana Skrzeka „Kolory Bluesa”. W 2011 roku Skrzek wystąpił gościnnie na płycie katowickiego rapera Miuosha Piąta strona świata[4]. Muzyk zaśpiewał w utworze tytułowym[4]. Z zespołem Śląska Grupa Bluesowa[3] koncertował do śmierci. Ostatnie koncerty odbyły się od 6 do 10 stycznia 2015 w Toruniu, Gdyni, Elblągu i Częstochowie. Pośmiertnie, 20 kwietnia 2016, został uhonorowany przez Związek Górnośląski Nagrodą im. Wojciecha Korfantego[5].
W 2015 został upamiętniony w Galerii Artystów na pl. Grunwaldzkim w Katowicach, gdzie odsłonięto jego popiersie[6].
Śmierć
[edytuj | edytuj kod]Został znaleziony nieprzytomny w swoim mieszkaniu przez przyjaciół z zespołu, a następnie przewieziony do szpitala w Katowicach-Ligocie. Przyczyną stanu muzyka był udar mózgu[7]. Zmarł 29 stycznia 2015 roku w Katowicach[1]. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 2 lutego o godz. 11.00 w kościele pw. św. Michała Archanioła w Siemianowicach Michałkowicach. W uroczystościach, poza rodziną, uczestniczyli koledzy z branży, śląscy artyści oraz władze Siemianowic Śląskich. Jan „Kyks” Skrzek został pochowany na cmentarzu przy parafii św. Michała Archanioła[8].
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]- 1981 SBB, Memento z banalnym tryptykiem (LP Polskie Nagrania „Muza” SX 1966); wznowienie w 1998 (CD Polskie Nagrania „Muza” PNCD 407) i 2005 (CD Metal Mind Productions MMP CD 0329/MMP CD 0329 DG)[9];
- 1981 Józef Skrzek, Józefina (LP Wifon LP 037); wznowienie w 2002 (CD Universal Music Polska 064 338-2) i 2009 (CD Metal Mind Productions MMP CD 0537 DG)[10];
- 1982 Józef Skrzek, Wojna światów – następne stulecie (LP Polskie Nagrania „Muza” SX 2342), (Cass Polskie Nagrania „Muza” CK-398); wznowienie w 2005 (CD Polskie Nagrania „Muza” PNCD 998/SX 2342) i 2009 (CD Metal Mind Productions MMP CD 0538 DG)[11][12];
- 1983 Elżbieta Mielczarek, Blues koncert (LP Pronit M-0008)[13]; wznowienie 2005 (CD)[14]; ponowne wznowienie Agencja Artystyczna MTJ 2008[15].
- 1986 Górnik blues (LP PolJazz K-PSJ-004)[13]; wznowienie w roku 2000 (CD/MC Metal Mind Productions MMP CD 0119)[16][2];
- 1988 Nikt nie zawróci kijem Wisły (LP Tonpress SX-T 169)[13]; wznowienie w 2001 (CD/MC Metal Mind Productions MMP CD 0013)[17];
- 1989 Kyksówka blues Janek „Kyks” Skrzek i Bezdomne Psy, (LP/MC Polskie Nagrania „Muza” SX-2832)[13]; wznowienie w 2001 (CD/MC Metal Mind Productions MMP CD 0152)[18];
- 1992 Nowy Świat Blues (MC Silver-Ton ST 08-92)[13];
- 1997 Modlitwa bluesmana w pociągu (CD JS CD001)[13]; wznowienie w 1997 (CD/MC Pomaton EMI/ScenaFM 22824-2-5)[19], i 2004 CD „SAT” bez numeru[20];
- 2001 Leszek Winder, Śląski Blues, CD-R edycja autorska[13];
- 2003 All Stars Band, Dla Kawy, CD SAT bez numeru[13];
- 2004 Bo Takie są dziewczyny (CD Metal Mind Productions)[21];
- 2006 Śpiewam pieśń dla bluesa (CD Metal Mind Productions)[22];
- 2007 Dżem, Pamięci Pawła Bergera, EMI Music Poland[23];
- 2009 Śląska Grupa Bluesowa, Pełnia Słońca, SAT[24];
- 2011 Miuosh, Piąta strona świata, (CD Fandango Records 001); wznowienie w 2012 (CD, DVD Fandango Records FDG020)[25]
- 2013 Śląska Grupa Bluesowa, Blues Night (DVD) SAT
- 2013 Śląska Grupa Bluesowa, Live HRPP (LP Pamela HRPP)
- 2014 Śląska Grupa Bluesowa, Kolory Bluesa (CD Metal Mind Productions)
Składanki
[edytuj | edytuj kod]- Jan „Kyks” Skrzek, Greatest Hits, MC Polton PC-027 (1987)[13]
- Różni wykonawcy, Olsztyńskie noce bluesowe, (12.08.1984, w Amfiteatrze w Olsztynie), MC Alma-Art Karolina (brak numeru) (198?)[13]
- Różni wykonawcy, Blues po polsku vol. l, (A drogą mleczną płynie blues / Mój przyjaciel kazoo / O mama blues / Song o stryju Józefie), MC Polskie Nagrania „Muza” CK-521 (1986)[13]
- Różni wykonawcy, FAMA’89 (12.08.1984, w Amfiteatrze w Olsztynie), MC ARP-077 (1987)[13]
- Różni wykonawcy, Rawa Blues – Rozgrzewka, (17.05.1992, PR Katowice podczas „Rozgrzewki przed Rawą Blues’92”), MC bez numeru (199?)[13]
- Różni wykonawcy, Golem Blues Fest 2000 – Zlin, 7.-9.7" (Nikt nie zawróci kijem Wisły / Modlitwa bluesmana w pociągu), CD Golem a.s. Promo Compilation (2000)[13]
- Różni wykonawcy, Bluesowa nowina, (Twój blask ich poprowadzi), CD E-media 050/A/00 (2000)[13]
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- 1999: Bluesmeni. Ballada o Janku „Kyksie” Skrzeku
- 2010: Ewa jako kierowca mercedesa
- 2007: Raj za daleko
- 2001: Angelus jako Libero
- 1999: Wojaczek jako grabarz
- 1994: Śmierć jak kromka chleba jako górnik
- 1986: Budniokowie i inni
- 1986: Komedianci z wczorajszej ulicy jako Kyks
- Udźwiękowienie filmów
- 2000: Bajland – wykonanie muzyki
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Jan "Kyks" Skrzek nie żyje. Słynny bluesman zmarł w Katowicach. Jan Skrzek miał 62 lata. dziennikzachodni.pl. [dostęp 2015-01-29]. (pol.).
- ↑ a b Jan "Kyks" Skrzek - Nikt nie zawróci kijem Wisły. archiwumrocka.art.pl. [dostęp 2008-10-13]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Bies Czad Blues 2013 – Śląska Grupa Bluesowa. biesczadblues.pl. [dostęp 2013-06-08]. (pol.).
- ↑ a b Miuosh - Piąta Strona Świata. www.hiphopedia.info. [dostęp 2017-10-09]. (pol.).
- ↑ INVENTOR Multimedia, Wręczono Nagrody Wojciecha Korfantego • Kultura • Aktualności • Urząd Miasta w Siemianowicach Śląskich [online], www.siemianowice.pl, 21 kwietnia 2016 [dostęp 2016-10-25].
- ↑ Kyks na 150-lecie Katowic (pol.) katowice.gosc.pl [dostęp 2017-01-22]
- ↑ Jan 'Kyks' Skrzek data dostępu = 2015-01-29. rp.pl. (pol.).
- ↑ KUB, PSZ: Pogrzeb Jana "Kyksa" Skrzeka w Siemianowicach Śl.. dziennikzachodni.pl, 2015-02-03. [dostęp 2015-02-10]. (pol.).
- ↑ SBB – Memento Z Banalnym Tryptykiem. discogs.com. [dostęp 2012-02-06]. (ang.).
- ↑ Józef Skrzek – Józefina. discogs.com. [dostęp 2012-02-06]. (ang.).
- ↑ Józef Skrzek – Wojna Światów - Następne Stulecie. discogs.com. [dostęp 2012-02-06]. (ang.).
- ↑ Wojna światów. progrock.art.pl. [dostęp 2012-02-06]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Jan Kyks Skrzek. metalmind.com.pl. [dostęp 2017-10-09]. (pol.).
- ↑ Płyta Blues Koncert - Elżbieta Mielczarek. muzyka.onet.pl. [dostęp 2013-03-15]. (ang.).
- ↑ Blues koncert. merlin.pl. [dostęp 2011-02-11]. (pol.).
- ↑ Jan "Kyks" Skrzek* – Górnik Blues. discogs.com. [dostęp 2012-02-06]. (ang.).
- ↑ Jan Skrzek – Nikt Nie Zawróci Kijem Wisły. discogs.com. [dostęp 2012-02-06]. (ang.).
- ↑ Jan "Kyks" Skrzek - Kyksówka Blues. archiwumrocka.art.pl. [dostęp 2008-10-13]. (pol.).
- ↑ Jan "Kyks" Skrzek - Modlitwa bluesmana w pociągu. archiwumrocka.art.pl. [dostęp 2008-10-13]. (pol.).
- ↑ Jan Kyks Skrzek* – Modlitwa Bluesmana W Pociągu. discogs.com. [dostęp 2012-02-06]. (ang.).
- ↑ Jan "Kyks" Skrzek* i Śląska Grupa Bluesowa – Bo Takie Są Dziewczyny. discogs.com. [dostęp 2014-02-06]. (ang.).
- ↑ Jan "Kyks" Skrzek - Śpiewam pieśń dla bluesa. archiwumrocka.art.pl. [dostęp 2008-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)]. (pol.).
- ↑ Płyta Pamięci Pawla Bergera. muzyka.onet.pl. [dostęp 2009-05-03]. (pol.).
- ↑ Śląska Grupa Bluesowa i blues pełen słońca. blues.pl. [dostęp 2009-11-26]. (pol.).
- ↑ Miuosh – Piąta Strona Świata. discogs.com. [dostęp 2012-02-26]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Jan Skrzek w bazie filmpolski.pl
- Jan Skrzek w bazie Filmweb
- Jan Skrzek w bazie IMDb (ang.)