Ozbèc
Oʻzbek tili — Ўзбек тили — ئۇزبېك تیلى  | |
| Locutors | 27 000 000 |
|---|---|
| Classificacion lingüistica | |
| Ozbèc | |
| Estatut oficial | |
| Oficial de | Ozbequistan |
| Estatut de conservacion | |
|
Classada coma lenga segura (NE) per l'Atlàs de las lengas menaçadas dins lo mond | |
| Còdis lingüistics | |
| ISO 639-1 | uz |
| ISO 639-2 | uzb |
| ISO 639-3 | uzb |
| Ethnologue | uzb |
| Glottolog | uzbe1247 |
| ASCL | 4306 |
| IETF | uz |
 | |
modificar  |
|
L'ozbèc es una lenga turquesa parlada en Ozbequistan e dins los paises vesins.
Localisacion
[modificar | Modificar lo còdi]L'ozbèc es la lenga oficiala d'Ozbequistan. De minoritats importantas parlan la lenga dins los paises vesins, en Tatgiquistan, Quirguizstan, Cazacstan, Turcmenistane tamben dins lo nòrd d'Afganistan e dins lo Xingjiang chinés[1].
Classificacion e dialèctes
[modificar | Modificar lo còdi]L'ozbèc fa partida de las lengas oigoras, o karlok, una branca de las lengas turquesas. L'ozbèc continua la lenga literària qu'èra usada dins la region avant lo periòde de dominacion russa, lo chagatai[2].
Los dialèctes se diferencian per l'eretatge lingüistic dels tres grops turcs divèrses qu'an format lo pòble ozbèc[2]. Es atal qu'i a de dialèctes qu'an de traches karloks-oigors, d'autres qu'an de traches oghuz o quipchacs. La lenga a manlevat fòrça mots iranians, a travèrs l'influença del tatgic, o del dari en Afganistan, doas de las variantas del persan, parladas al sud[3][4].
Escritura
[modificar | Modificar lo còdi]L'ozbèc èra, a l'origina, escrich amb l'alfabet arabi. Dins las annadas 1930, lo poder sovietic, impausèt l'alfabet latin, per lo remplaçar, una decennia de tard, per l'alfabet cirillic. Aprèp l'independéncia, en 1993, lo govèrn introduguèt l'alfabet latin, mas dins una version pro diferenta d'aquela de las annadas 1930[5].
Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Khodzhiyev 1997, p. 426.
- ↑ 2,0 et 2,1 Boeschoten 2006, p. 357.
- ↑ Los dialèctes iranizats d'Afganistan an un còdi de lenga, usb.
- ↑ Khodzhiyev 1997, p. 426-427.
- ↑ Boeschoten 2006, p. 360.
Fonts
[modificar | Modificar lo còdi]- (en) Hendrik Boeschoten, 2006, Uzbek, dins Lars Johanson, Éva Á. Csató (eds.), The Turkic languages, p. 357-378, Routledge language family descriptions series, Londres, Taylor & FrancisP. 1-58.
- (ru) A. P. Khodzhiyev, 1997, Uzbekskiy iazyk, dins E. R. Tenishev (ed.), Iazyki Mira - tyurkskie iazyki, p. 426-437, Moscòu, Indrik.
