Гварански јазик
| Гварански јазик | |
|---|---|
| avañe'ẽ | |
| Изговор | ʔãʋ̃ãɲẽˈʔẽ |
| Застапен во | Аргентина, Бразил, Парагвај |
| Народ | Гварани |
| Говорници | 4,650,000 во Парагвај (1995 г.), 200,000 во Аргентина |
| Јазично семејство | туписки
|
| Писмо | гваранска азбука |
| Статус | |
| Службен во |  ПарагвајКориентес, Аргентина[1] Меркосур Бразил (регионален) |
| Јазични кодови | |
| ISO 639-1 | gn |
| ISO 639-2 | grn |
| ISO 639-3 | gug |
 | |
Гваранскиот јазик (avañe'ẽ, шпански: Guaraní) или познат како парагвајски гварански јазик — староседелски јазик во Јужна Америка кој е дел од семејството на туписки јазици. Гваранскиот е еден од службените јазици во Парагвај, каде се зборува од мнозинското население и половина од руралното парагвајско население зборува само на гварански[2] Покрај Парагвај, јазикот се зборува во соседните држави, поточно во северна Аргентина и југозападен Бразил. Во аргентинската покраина Кориентес гваранскиот јазик е службен јазик[3].
Гваранскиот е единствениот староседелски јазик кој го зборува голем дел нестароседелско население. Ова е несекојдневна ситуација во Америка бидејќи староседелските народи низ историјата престанувале да ги зборуваат своите јазици и започнувале да зборуваат на шпански. Терминот „гварански јазик“ најчесто се користи да се означи парагвајската верзија на јазикот, но важно е да се напомене дека јазикот сочинува поголем дијасистем.
Писмо
[уреди | уреди извор]Сè до шпанската колонизација на Латинска Америка гваранскиот јазик не бил пишан јазик. Гваранскиот пишан стандарден јазик бил основан релативно скоро. Современата гваранска азбука се заснова на латиницата. Гваранскиот правопис е фонетски и вредноста на графемите е слична со таа на шпанскиот.
| големи букви | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| A | Ã | Ch | E | Ẽ | G | G̃ | H | I | Ĩ | J | K | L | M | Mb | N | Nd | Ng | Nt | Ñ | O | Õ | P | R | Rr | S | T | U | Ũ | V | Y | Ỹ | ʼ |
| мали букви | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| a | ã | ch | e | ẽ | g | g̃ | h | i | ĩ | j | k | l | m | mb | n | nd | ng | nt | ñ | o | õ | p | r | rr | s | t | u | ũ | v | y | ỹ | ʼ |
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „архивска копија“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2012-02-29. Посетено на 2011-07-25.
- ↑ Mortimer, K 2006 "Guaraní Académico or Jopará? Educator Perspectives and Ideological Debate in Paraguayan Bilingual Education" Working Papers in Educational Linguistics 21/2: 45-71, 2006
- ↑ „Website of Indigenous Peoples' Affairs which contains this information (шпански)[[Категорија:Статии со надворешни врски на шпански]]“. Архивирано од изворникот на 2005-10-27. Посетено на 2011-07-25. URL–wikilink conflict (help)
Поврзано
[уреди | уреди извор]Надворешни врски
[уреди | уреди извор]- Гваранскиот јазик на Етнолог
- Гваранско-англиски речник Архивирано на 10 април 2004 г.
- Гваранскиот јазик и важноста на зачувѕвањето на староседелската култура преку јазикот Архивирано на 29 април 2015 г.
- Гварански портал на Универзитетот од Мајнц:
- Шпанско-германско-гварански речник
- Информации за гваранскиот јазик Архивирано на 18 октомври 2011 г.
- Присвојност во гваранскиот јазик Архивирано на 2 јануари 2006 г.
- Статични глаголи и присвојноста во гваранскиот
| ||||||||||||||||||
