Дүниежүзілік үйлестірілген уақыт
Дүниежүзілік үйлестірілген уақыт (UTC) әлемнің көптеген елдерімен қолданылатын сағат пен уақытты реттеу стандарты.
UTC Гринвичтің ескірген орташа уақытының (GMT) орнына енгізілді, өйткені GMT шкаласы біркелкі емес және жердің тәуліктік айналуымен байланысты. Өз кезегінде, UTC шкаласы біркелкі атомдық уақыт шкаласына негізделген және азаматтық қолдануға ыңғайлы.
UTC уақыты қыста да, жазда да аударылмайды. Сондықтан жазғы уақытқа ауысатын мекендер үшін UTC-ке қатысты ауысу өзгереді. Жер шарының айналасындағы уақыт белдеулері UTC-ден оң немесе теріс ығысу ретінде көрінеді.
Қолданылуы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дүние жүзіндегі уақыт белдеулері UTC бойынша оң немесе теріс ығысуларды қолдану арқылы көрсетіледі. Ең атыс уақыт белдеуі UTC−12-ді 12 сағатқа артта қалдырады, ал ең Шығыс уақыт белдеуі UTC+14-ті UTC-ден он төрт сағатқа озып кетеді. 1995 жылы Кирибати Арал мемлекеті барлық Кирибати аралдарының күнтізбелерінде бір күн болу үшін Лайн аралдарындағы атоллдарын UTC−10-дан UTC+14-ке ауыстырды.
UTC көптеген интернет стандарттарында қолданылады. Интернет арқылы компьютер сағаттарын синхрондауға арналған желілік уақыт протоколы (NTP) UTC жүйесінен уақыт туралы ақпаратты жібереді. Егер дәлдік тек миллисекундтарда қажет болса, клиенттер ағымдағы UTC-ді бірнеше ресми UTC интернет-серверлерінен ала алады. Микросекундтық дәлдік үшін тұтынушылар жерсеріктерден уақыт ала алады.
UTC сонымен қатар ұшу және әуе қозғалысын басқару жоспарлары сияқты авиацияда қолданылатын уақыт стандарты болып табылады. Ауа-райы болжамдары мен карталар уақыт белдеулерімен және жазғы уақытпен шатастырмау үшін UTC пайдаланады. Халықаралық ғарыш станциясы UTC-ді уақыт эталоны ретінде пайдаланады.
Сыртқы сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||