Bahasa Swahili - Wikipidiya Lompat ke isi

Bahasa Swahili

Jak Wikipidiya
Swahili
كِسوَحِيلِ
Kiswahili
Dipakay bak Jolma Swahili
Jumlah Panutur 18 juta
Wilayah Kenya, Tanzania, rik Uganda
Kaluwarga Basa Niger-Kongo
 • Bantu
   • Bahasa Swahili
Huruf Alfabet Latin
Arab Ajami
Status
Resmi di Kenya
Tanzania
Uganda
Diatur bak
  • Baraza la Kiswahili la Taifa (Tanzania)
  • Chama cha Kiswahili cha Taifa (Kenya)
  • Baraza la Kiswahili la Afrika Mashariki (Uganda)
Status Basa Lokok tipakay
Kode Basa
ISO 639-1 sw
ISO 639-2 swa


Basa Swahili atawa Kiswahili joda da basa say pokna di pantai timur Benua Afrika tepatna di nagara Tanzania, Kenya, rik Uganda.

Cuntuh Tulisan

[dandani | Sunting sumbor]

UDHR pasal 1

[dandani | Sunting sumbor]

وَاتُ وٗوتٖ وَمٖزَلِيوَ هُورُ، هَاذِ نَ هَاكِ زَاءٗ نِ سَاوَ۔ وٗوتٖ وَمٖجَلِيوَ أَكِيلِ نَ ذَمِيرِ، هِيڤيٗ يَپَاسَ وَتٖندٖئَانٖ كِندُوڠُ.

Watu wote wamezaliwa huru, hadhi na haki zao ni sawa. Wote wamejaliwa akili na dhamiri, hivyo yapasa watendeane kindugu.

Kaunyin jolma tilahirko mardeka rik uwat pi'il rik hak-hak sai goh-goh. Tiyan tiunjuk akal pikiran rik hati nurani mari tiyan dapok nyampur rik sai barihna dilom semangat bukolpah.

Swahili[1] English[1] Indonesia[1] Komering[1]
Kifungu cha 26.
1.

Kila mtu ana haki ya kuelimishwa. Elimu yapasa itolewe bure hasa ile ya madarasa ya chini. Elimu ya masarasa ya chini ihudhuriwe kwa lazima. Elimu ya ufundi na ustadi iwe wazi kwa wote. Na elimu ya juu iwe wazi kwa wote kwa kutegemea sifa ya mtu.

2.

Elimu itolewe kwa madhumuni ya kuendeleza barabara hali ya binadamu, na kwa shabaha ya kukuza haki za binadamu na uhuru wake wa asili. Elimu ni wajibu ikuze hali ya kueleana, kuvumiliana na ya urafiki kati ya mataifa na kati ya watu wa rangi na dini mbali-mbali.Kadhalika ni wajibu iendeleze shughuli za Umoja wa Mataifa za kudumisha amani.

3.

Ni haki ya wazazi kuchagua aina ya elimu ya kufunzwa watoto wao.

Article 26
1.

Everyone has the right to education. Education shall be free, at least in the elementary and fundamental stages. Elementary education shall be compulsory. Technical and professional education shall be made generally available and higher education shall be equally accessible to all on the basis of merit.

2.

Education shall be directed to the full development of the human personality and to the strengthening of respect for human rights and fundamental freedoms. It shall promote understanding, tolerance and friendship among all nations, racial or religious groups, and shall further the activities of the United Nations for the maintenance of peace.

3.

Parents have a prior right to choose the kind of education that shall be given to their children.

Artikel 26
1.

Setiap orang mempunyai hak atas pendidikan. Pendidikan harus gratis, setidaknya pada tingkat dasar dan yang paling mendasar. pendidikan dasar harus diwajibkan. Pendidikan teknis dan profesional harus tersedia secara umum dan pendidikan tinggi harus dapat diakses secara merata oleh semua orang berdasarkan prestasi.

2.

Pendidikan harus diarahkan pada pengembangan kepribadian manusia seutuhnya dan pada penguatan penghormatan terhadap hak asasi manusia dan kebebasan dasar. Hal ini akan meningkatkan pemahaman, toleransi dan persahabatan di antara semua bangsa, kelompok ras atau agama, dan akan memajukan kegiatan Perserikatan Bangsa-Bangsa untuk pemeliharaan perdamaian.

3.

Orang tua mempunyai hak terlebih dahulu untuk memilih jenis pendidikan yang akan diberikan kepada anaknya.

Artikel 26
1.

Satiap jolma uwat hak atas pandidikan. Pandidikan porlu gratis, samakwatna di tingkat dasar rik sai paling dasar. pandidikan dasar porlu tiwajibko. Pandidikan teknis rik profesional porlu uwat sacara umum rik pandidikan tingkat langgar porlu pacak tiakses sacara rata bak kaunyin jolma budasarko prestasi.

2.

Pandidikan porlu tiarahko di pangombangan kapribadian manusia sautuhna rik di panguatan panghormatan tihadap hak asasi manusia rik kabebasan dasar. Hal sija bakal ningkatko pamahaman, toleransi rik kapiwarian di antara kaunyin bangsa, kalompok ras atawa igamo, rik bakal ngamajuko kagiatan Pasarikatan Bangsa-Bangsa untuk pamaliharoan padamaian.

3.

Jolma tuha uwat hak paling mona untuk milih jenis pandidikan sai haga tiunjukko guk anakna.

Huruf Arab Ajami Swahili
Golar Pocak Bunyi Latin Cuntuh Catatan
Posay Uncuk Tongah-tongah Pangkal Ajami Latin Horti
alifu
أَلِيفُ
ا

ـا

ا

/a/ a أَنَسٖيمَ


سَاسَ
ڤِئَازِ

anasema
sas
viazi
Oya ngumung
ganta
kontang
Alifu uwat ruwa fungsi: partamo, untuk njajakko vokal [a] harak titokon; karuwa,jadi pangusung hamzah di awal kata rik di rangkaian vokal.
bee
بٖئٖ
ب

ـب

ـبـ

بـ

/ɓ/ b بُويُ


مْبرَزِل

buyu
mbrazil
Buah
jolma Brazil
mbee
نْبٖئٖ
نْب

ـنْب

ـنْبـ

نْبـ

/ᵐb/ b نْبٖيلٖ

mbele di mukak Mak bulaku untuk kata benda Swahili kelas 1 (kelas M-wa) rik contoh barih jak rangkaian konsonan suku kata "mb". (Hortina harak "mb" tiucakko sabagay [m̩ɓ] rik layon da [ᵐb])
pee
پٖئٖ
پ

ـپ

ـپـ

پـ

/p/ p كُپَاكَ

kupaka Cit
p'ee
پھٖئٖ
پْھ

ـپْھ

ـپْھـ

پْھـ

/pʰ/ p پْھَاكَ

paka Kucing Mak tisumangko rik [p] dilom ortografi Romawi (Latin)
tee
تٖئٖ
ت

ـت

ـتـ

تـ

/t̪/ t هَتُؤَ

hatua Gawi Dental [t].
t'ee
تھٖئٖ
تْھ

ـتْھ

ـتْھـ

تْھـ

/t̪ʰ/ t تْھُوپَ

tupa Gudu Aspirasi ipon [t]. Mak tisumangko rik [t̪], [t], atawa [tʰ] dilom ortografi Romawi (Latin).
tee
ٹٖئٖ
ٹ

ـٹ

ـٹـ

ٹـ

/t/ t ٹُونْڈُ

tundu Sangkar sisu Alveolar [t], unik untuk Dialek Mombasa. Mak tisumangko rik [t̪], [t̪ʰ], atawa [tʰ] dilom ortografi Romawi (Latin).
t'ee
ٹھٖئٖ
ٹھ

ـٹھ

ـٹھـ

ٹھـ

/tʰ/ t ٹھُونْدُ

tundu Lubang Alveolar tiaspirasi [t], unik untuk Dialek Mombasa. Mak tisumangko rik [t̪], [t̪ʰ], atawa [tʰ] dilom ortografi Romawi (Latin).
thee
ثٖئٖ
ث

ـث

ـثـ

ثـ

/θ/ th ثٖمَنِينِ

themanini Walumpuluh
jimu
جِيمُ
ج

ـج

ـجـ

جـ

/ʄ ~ dʒ/ j جَانَ

jana Lombija
njimu
نْجِيمُ
نْج

ـنْج

ـنْجـ

نْجـ

/ⁿd̥ʒ̊/ nj نْجٖيمَ

njema Holau
chimu
چِيمُ
چ

ـچ

ـچـ

چـ

/tʃ/ ch چُونْڠوَ

chungwa Limau Sacara historis, pira ngabungkal manuskrip makay kafu rik ruwa titik ػ
sapona da munih.
ch'imu
چھِيمُ
چھ

ـچھ

ـچھـ

چھـ

/tʃʰ/ ch چھُونْڠوَ

ch'ungwa Limau buukuran sedang Mak tisumangko rik [tʃ] dilom ortografi Romawi (Latin).
hee
حٖئٖ
ح

ـح

ـحـ

حـ

/h/ h حَسَن


وَسوَحِيلِ

hasan
waswahili
"Hasan"
Golar Jolma Swahili
Bih tipakay dilom kata injaman jak bahasa Arab. Lah pangucapan asli bahasa Arab makka dilom fonologi Swahili, panutur basa Swahili ngucakkona sabagay [h].
khee
خٖئٖ
خ

ـخ

ـخـ

خـ

/χ ~ h/ h (kh) خَبَارِ

habari Habar/Kabar Bih tipakay dilom kata injaman jak Bahasa Arab. Kalamonan panutur basa Swahili ngucakkona sabagay [h].
dali
دَالِ
د

ـد

د

/d̪/ d دَنْڠَانْيَ

danganya nipu Dental [d].
ndali
نْدَالِ
نْد

ـنْد

نْد

/ⁿd̪/ nd مْوٖينْدٖ

mwenḏe laju Pranasalisasi Dental [nd].
dali
ڈَالِ
ڈ

ـڈ

ڈ

/d/ d ڈُو

du Imbir balak Alveolar [d], unik untuk Dialek Mombasa. Mak tisumangko rik [d̪] dilom ortografi Romawi (Latin).
ndali
نْڈَالِ
نْڈ

ـنْڈ

نْڈ

/d/ d نْڈَانِ

ndani Dilom Alveolar Pranasalisasi [d], unik untuk Dialek Mombasa. Mak tisumangko rik [d̪] dilom ortografi Romawi (Latin).
dhali
ذَالِ
ذ

ـذ

ذ

/ð/ dh ذَهَابُ

dhahabu Emas
ree
رٖئٖ
ر

ـر

ر

/ɾ/ r كِرَاكَ

kiraka Tampolan
zee
زٖئٖ
ز

ـز

ز

/z/ z كُزِيمَ

kuzima madomko/ngamatiko
zhee
ژٖئٖ
ژ

ـژ

ژ

/ʒ/ zh ژِينَ

Zhina Golar jolma "Zhina" Makka di sabagiyan balak dialek Swahili rik sabagiyan balak literatur. Bih uwat dilom basa daerah dialek Liba.
sini
سِينِ
س

ـس

ـسـ

سـ

/s/ s كُسِكِئَ

kusikia ngahaning
shini
شِينِ
ش

ـش

ـشـ

شـ

/ʃ/ sh كُشِيكَ

kushika ngating
sadi
صَادِ
ص

ـص

ـصـ

صـ

/s/ s صَحِيبُ

sahibu kawan Bih tipakay dilom kata injaman jak bahasa Arab. Kalamonan panutur basa Swahili ngucakkona sabagay [s].
dhadi
ضَادِ
ض

ـض

ـضـ

ضـ

/ð/ dh ضِيكِ

dhiki kasaroan Bih tipakay dilom kata injaman jak bahasa Arab. Kalamonan panutur basa Swahili ngucakkona sabagay [dh].
tee
طٖئٖ
ط

ـط

ـطـ

طـ

/t/ t كُطَهِرِيشَ

kutahirisha namurniko Bih tipakay dilom kata injaman jak bahasa Arab. Kalamonan panutur basa Swahili ngucakkona sabagay [t].
dhee
ظٖئٖ
ظ

ـظ

ـظـ

ظـ

/ð/ dh أَظُهُورِ

adhuhuri buhur/mawas/di harani Bih tipakay dilom kata injaman jak bahasa Arab. Kalamonan panutur basa Swahili ngucakkona sabagay [dh].
aini
عَئِينِ
ع

ـع

ـعـ

عـ

/-/ (/ʕ/) مَعَانَ

maana makna/horti Bih tipakay dilom kata injaman jak bahasa Arab. Mak tiucakko dilom basa Swahili. Urutan vokal dilom ortografi Romawi panday buhubungan rik huruf hasa.
ghaini
غَئِينِ
غ

ـغ

ـغـ

غـ

/ɣ/ gh غَضَابُ

ghadhabu angot Bih tipakay dilom kata injaman jak Bahasa Arab.
gaini
ڠَئِينِ
ڠ

ـڠ

ـڠـ

ڠـ

/ɠ ~ ɡ/ g ڠُنِئَ

gunia karung/goni
ngaini
نْڠَئِينِ
نْڠ

ـنْڠ

ـنْڠـ

نْڠـ

/ᵑɡ/ ng مْچَانْڠَ

mchanga honi
ng'aini
نݝَئِينِ
نݝ

ـنݝ

ـنݝـ

نݝـ

/ŋ/ ng' نݝٗومْبٖ

ng'ombe ingunan/sapi
fee
فٖئٖ
ف

ـف

ـفـ

فـ

/f/ f فِيڠٗ

figo ginjal
vee
ڤٖئٖ
ڤ

ـڤ

ـڤـ

ڤـ

/v/ v كُڤِيمْبَ

kuvimba mbongkak
qafu
قَافُ
ق

ـق

ـقـ

قـ

/q/ q وَقفُ

waqfu sumbangan/wakaf Bih tipakay dilom kata injaman jak bahasa Arab. Kalamonan panutur basa Swahili ngucakkona sabagay [k].
kafu
كَافُ
ك

ـك

ـكـ

كـ

/k/ k كُوكُ

kuku sisu bawok
k'afu
كھَافُ
كھ

ـكھ

ـكھـ

كھـ

/kʰ/ k كھُوكُ

k'uku sisu buukuran sedang Mak tisumangko rik [k] dilom ortografi Romawi (Latin).
lamu
لَامُ
ل

ـل

ـلـ

لـ

/l/ l كُلِيمَ

kulima ngali/ngolah
mimu
مِيمُ
م

ـم

ـمـ

مـ

/m/ m مِيمِ

mimi Nyak (kata ganti jolma partamo posay)
nuni
نُونِ
ن

ـن

ـنـ

نـ

/n/ n نَانِ

nani Sapa?
waw
وَو
و

ـو

و

/ʋ ‍~ w/
/ɔ/
/u/
w
o
u
كُوَ


مْكٗونْڠَ
كُسُڠُؤَ

kuwa
mkonga
kusugua
jadi
balalai gajah
ngusuk
Waw uwat tolu fungsi: partamo, jadi konsonan, say dilom ortografi Romawi tirepresentasiko sabagay [w]. Karuwa, njajakko vokal [o] atawa [u] harak titokonko; katolu, jadi pangusung hamzah di barisan vokal.
hee
هٖئٖ
ه

ـه

ـهـ

هـ

/h/ h هَيُوپٗ

hayupo Oya makka disan
hamza
هَامزَ
ء

ـاء


ـؤ
ـئ

ـأ


ـؤ
ـئـ

أ


إ

إٖنْدٖلٖئَ


كُسُڠُؤَ
مَفَاءَ

endelea
kusugua
mafaa
lajuko
kusuk
kagunaanna
Hamzah tipakay barong-barong rik alif, waw, atawa yee sabagay karierna sabagay awal kata rik rangkaian vokal.
yee
يٖئٖ
ي

ـي

ـيـ

يـ

/j/
/ɛ/
/i/
y
e
i
يَاكٗ


كٖلٖيلٖ

yako
kelele
tangkayunganmu Yee uwat ruwa fungsi: partamo, jadi konsonan, say tirepresentasiko dilom ortografi Romawi sabagay [y]. Karuwa, njajakko huruf vokal [e] atawa [i] harak titokonko.

Huruf yee say mak butitik tipakay sabagay pangusung hamzah di barisan vokal.

nyee
نْيٖئٖ
نْي

ـنْي

ـنْيـ

نْيـ

/ɲ/ ny نْيٗوكَ

nyoka ulay
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Swahili Reading [1] 2023-12-21, mylanguages.org