Zıyanlı programma
 | Bul maqala Wikipedia qaǵıyda hám talaplarına say bolıwı ushın wikilestiriliwi kerek. |
Zıyanlı programma — bul kompyuter, server, klient yamasa kompyuter tarmaǵın buzıw, jeke maǵlıwmatlardı urlaw, maǵlıwmatlar yamasa sistemalarǵa ruxsatsız kirisiw, paydalanıwshınıń kompyuter qawipsizligi hám jasırınlıǵı tosıqların buzib kirgen halda paydalanıwshılardı maǵlıwmatlarǵa kirisiwden juda etetuǵın hár qanday programmalıq támiynat bolıp tabıladı. Bul programma keltirip shıǵarıwshı jaǵdayǵa uqsas jaǵdaylar da bar. Birpara kemshilikler sebepli zálel keltiretuǵın programmalıq támiynat ádetde programmalıq támiynat qátesi retinde xarakterlenedi. Zıyanlı programmalar Internette fizikalıq shaxslar hám kárxanalar ushın saldamlı mashqalalardi keltirip shıǵaradı. Symantec kompaniyasınıń 2018-jıldaǵı Internet qawipsizligi abayı esabatına (ISTR) kóre, 2017-jılda zıyanlı programmalar sanı 669 947 865 danege kóbeygen, bul 2016 -yilgi kórsetkishlerge qaraǵandan eki ese kóp degeni. Zıyanlı programmalıq támiynat hújimleri hám kompyuter arqalı ámelge asırılǵan basqa jınayatlardı óz ishine alǵan kiberjinoyatlar 2021-jılda jáhán ekonomikasına 6 trillion dollarǵa túsken hám bul muǵdar jılına 15% muǵdarda asıp barıp atır.