Լատիներէն
Լատիներէն (lingua Latina կամ Latinum, լինկուա Լատինա կամ Լատինում) հնագոյն դասական լեզու որ կը պատկանի հնդ-եւրոպական լեզուներու Իտալական (անգլերէն՝ Italic եւ ոչ Italian) ընտանիքին։[1]
Լատիներէնը սկզբնապէս կը խօսուէր Լատիում (իտալերէն՝ Latium) այժմ կը կոչուի՝ Լացիո (իտալերէն՝ Lazio) շրջանին մէջ՝ Իտալիոյ կեդրոնական արեւմուտքը գտնուող։[1]
«Հռովմէական հանրապետութեան» տարածումին շնորհիւ լատիներէնը կը դառնայ գերիշխող լեզուն՝ «Իտալական թերակղզի»-ին ապա հետեւաբար ողջ Հռովմէական կայսրութեան մէջ։ Անգամ «արեւմտեան Հռովմ»-ի անկումէն ետք լատիներէնը շարունակեց Եւրոպայի մէջ գործել իբրեւ համաշխարհային հաղորդակցութեան, գիտութեան, ուսումնականութեան, կաճառական, ընդհանուր եւ կամուրջ լեզու (Lingua franca), մինչեւ 18-րդ դարը, երբ տեղական բարբառներն ու հասարակ լեզուները, ներառեալ իրմէ իսկ սերող լեզուները՝ ռոմանական կամ ռոմանեան (անգլերէն՝ Romance) լեզուները, զայն փոխարինեցին`կաճառական եւ քաղաքական գործածութեան մէջ։ Այսօր լատիներէնը արդի լեզուաբանական սահմանումով «մեռած լեզուներ»-ու շարքին կը դասուի․ այսինքն բնիկ խօսողներ չունի, հակառակ անոր որ ընդարձակօրէն եւ աշխոյժ կերպով կը գործածուի։
Ծանօթագրութիւններ
[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]- ↑ 1,0 1,1 Sandys John Edwin (1910)։ A companion to Latin studies։ Chicago: University of Chicago Press։ էջեր 811–812