ویکی‌پدیا:شیوه‌نامه/دسترسی‌پذیری

این رهنمود بخشی از شیوه‌نامهٔ ویکی‌پدیای فارسی است.

مفاد و توصیه‌های این صفحه، نمایانگر آن دسته از استانداردهای مقاله‌نویسی/ویرایش است که بسیاری از ویراستاران، با اصول بنیادیِ آن‌ها موافقند. با این که پیروی از مفاد این صفحه توصیه می‌شود، اما این مفاد جزو سیاست‌ها نیستند. در ویرایش و به‌روزرسانی این صفحه جسور باشید، ولی لطفاً پیش از انجام تغییرات عمده از صفحهٔ بحث برای مطرح کردن آن تغییرات و نظرخواهی دربارهٔ آن‌ها استفاده کنید.

میانبرها: وپ:شد وپ:شیوه دست

دسترسی‌پذیری وب به معنی طراحی صفحات وب به طوری که به سادگی قابلیت ناوبری و خواندن داشته باشند. اگرچه این راهبرد با هدف کمک به افراد ناتوان اجرا می‌شود اما می‌تواند برای همه خوانندگان مفید باشد. هدف ما پایبندی به دستورالعمل WCAG 2.0 (با نام مستعار ISO / IEC 40500: 2012) است که پیشنهادهای مربوط به آن در ذیل می‌آید.

ساختار مقاله

قابلیت دسترسی به ساختار استاندارد مقالات را بهبود می‌بخشد، به دلیل آن که کاربران را با انتظار قادر می‌سازد برای مطالبی که در بخش خاصی از صفحه است. برای مثال: یک کاربر تازه‌کار درحال جستجوی لینک ابهامزدایی است. اگر او چیزی را که در بالای صفحه جستجو کرده پیدا نکند، او خواهد دانست که چیزی که به دنبالش است وجود ندارد و نمی‌تواند آن را در کل صفحات پیدا کند.

استانداردها در حال حاضر یک عادت مهم در ویکی‌پدیا شده‌اند، در نتیجه برای سادگی این دستورالعمل‌ها هستند، ویکی‌پدیا:راهنمای طرح‌بندی و آرایش مقاله و ویکی‌پدیا:بخش آغازین.

سر عنوان

سرعنوان باید توصیفی باشد و در جهت سازگاری با (مشاهده لینک ها-منابع-منابع ارجاعی خارجی-لینک‌های بیشتر).

سرعنوان باید تو در تو، پی در پی با شروع با سطح ۲ (<کد> == </ کد>)، سپس سطح ۳ (<کد> === </ کد>) و غیره (سطح ۱ استفاده نمی‌شود، برای این که عنوان صفحه به صورت خودکار ایجاد می‌شود)، از سطوح عنوان تصادفی استفاده نشود (به عنوان مثال برای تأکید انتخاب، که هدف سرفصل نیست)، و نه قطعات پرش از دنباله آن.

برای ایجاد شبه سرفصل از ویرگول یا پررنگ کردن استفاده نکنید. خوانندگان صفحه نمایش و دستگاه‌های دیگر تنها می‌تواند فرمت صحیح مطالب را بخوانند. اگر می‌خواهید به منظور کاهش حجم از جدول از محتویات (TOC) استفاده کنید، از {{ TOC حد}} به جای آن استفاده کنید.

عنوان استفاده (و سوء استفاده) نمونه
صحیح	تصادفی/هرج ومرج	پرش سطوح	شبه سرفصل
[سر مقاله در اینجا] `== بخش ==` [سطح ۲] `=== بخش فرعی ===` [۳] `== بخش ==` [۲] `=== بخش فرعی ===` [۳] `==== بخش فرعی فرعی ====` [۴] `== بخش ==` [۲]	[سر مقاله در اینجا] `==== بخش؟ ====` [۴] `=== بخش؟ ===` [۳] `== بخش؟ ==` [۲] `== بخش؟ ==` [۲] `==== بخش؟ ====` [۴] `=== بخش؟ ===` [۲]	[سر مقاله در اینجا] [سطح-۲ بخش‌های از دست رفته در اینجا] `=== بخش؟ ===` [۳] `== بخش ==` [۲] [سطح-۳ بخش‌های فرعی از دست رفته در اینجا] `==== بخش فرعی؟ ====` [۴] `== بخش ==` [۲]	[سر مقاله در اینجا] `== بخش ==` [سطح ۲] `=== بخش فرعی ===` [۳] `'''بخش فرعی'''` [شبه سرفصل] `== بخش ==` [۲] `=== بخش فرعی ===` [۳] `;بخش فرعی فرعی` [شبه سرفصل] `== بخش ==` [۲] `<small>== بخش فرعی فرعی ==</small>` [۳]

عناصر شناور

در ویکی کد، عناصر شناور باید در داخل بخش‌هایی که متعلق به آن هاست قرار گیرد. به عنوان مثال: یک تصویر ممکن است تحت یک ضربه با توجه به دیگر عناصر شناور نمایش داده شود، در حالی که در ویکی نحوه ممکن است که در بالای صفحه قرار گیرد. تصاویر باید در داخل بخشی که به آن تعلق دارند درج شوند.

وضوح

مقالات ویکی‌پدیا باید در دسترس همه خوانندگان حتی آنهایی که از دستگاه‌های با صفحه نمایش کوچک، یا برای خوانندگانی که از مانیتور با وضوح کم استفاده می‌کنند قرار گیرد؛ رزولوشن ۱۰۲۴×۷۶۸ پایین‌ترین رزولوشن در نظر گرفته شده است، بدون اینکه تأثیری بر کاربران دیگر داشته باشد. همهٔ مقاله‌ها باید در این رزولوشن باشند بدون پیمایش افقی بیش از حد برای خواندن تا قابل قبول باشند. گاهی اوقات یک موضوع در مقالات با تصاویر متعدد در هر دو طرف صفحه نمایش وجود دارد؛ اگر چه قطعنامه کمتر تمایل به کشش پاراگراف به صورت عمودی، استفاده از تصاویر متحرک از هم جدا دارد، اما مراقب باشید و از اضافه کردن تصاویر یا محتوای شناور در هر دو طرف صفحه نمایش به‌طور همزمان خودداری کنید. جداول بزرگ و تصاویر نیز می‌توانند مشکلات ایجاد کنند، همچنین گاهی اوقات پیمایش افقی اجتناب ناپذیر است، اما بهتر است که برای جداول و دیگر موارد بزرگ به جای پیمایش افقی از پیمایش عمودی استفاده شود.

متن

میانبر:

وپ:نماد نه

در مقالات، از خط خوردن برای حذف مطالب اعتراضی استفاده نکنید. در هر صورت نظر آن است که با "<-" و "->" یا به‌طور کامل حذف شود. به‌طور پیش فرض، بسیاری از صفحه‌خوانها متن نمایشی، صفات (حروف درشت، کج، زیر خط دار) یا حتی ویژگی‌های متنی را بی معنا نشان می‌دهند. (تأکید، اهمیت، حذف متن)، بنابراین زده کردن متن به‌طور معمول همراه با متن‌های دیگر به صورت معمولی خوانده می‌شوند. (ویراستاران که در سیاست و حذف بحث ویکی‌پدیا شرکت می‌کنند به نوبه خود توصیه بر روی صدایی از متن و ویژگی زمانی می‌کنند که انجام این کار، متن را به صورت عنوان زده در ویکی‌پدیا-بحث داخلی کرده که بسیار معمول است)

صفحه‌خوان‌های بدون پشتیبانی از یونیکد به‌طور کلی به عنوان کاراکتر خوان صفحه‌خوان بدون پشتیبانی از یونیکد هستند به‌طور کلی صفحه‌خوان‌های خارجی ایزو/آی‌ئی‌سی ۸۸۵۹-۱ و ویندوز-۱۲۵۲ مثل یک علامت سؤال، و حتی در JAWS، محبوب‌ترین صفحه خوان‌ها هستند، کاراکترهای یونیکد برای خواندن بسیار دشوار هستند.

نویسه‌گردانی فراهم می‌کند برای همه متن‌های غیر لاتین درسیستم نوشتاری که در آن کاراکترهای غیر لاتین در متن اصلی مهم هستند مانند نام، مکان و …
از نمادهای غیر بین‌المللی مانند ♥ (نماد قلب) استفاده نکنید؛ به جای آن از تصاویر همراه با متن استفاده کنید.^[۱]
نمادهایی که باعث مشکلات برای صفحه خوان‌ها می‌شوند ممکن است در حال حاضر برای آن‌ها قالب ایجاد شده برای تولید یک تصویر و متن همراه داشته باشند. برای مثال است {{†}}؛ برای اطلاعات بیشتر رده: الگوهای درج تصویر را بخوانید.

از تکنیک‌هایی که نیاز به تعامل به ارائه اطلاعات دارند استفاده نکنید، از قبیل راهنمای ابزار یا متن‌های «شناور» دیگر. اختصارات از این شرایط معاف هستند، بنابراین الگوی {{مخفف}} ممکن است برای نشان دادن شکل طولانی یک کلمه مورد استفاده قرار گیرد.

از وارد کردن پرش به خط در یک جمله استفاده نکنید، از آنجایی که ممکن است این کار برای صفحه‌خوان سخت باشد. یک خط خالی که به دنبال یک جمله می‌آید، که ممکن است بعضی از ویرایش گران را کمک کند.

برای استفاده از کاهش دادن اندازه فونت باید به مقدار کم استفاده شود. از کاهش اندازه فونت‌های کوچک که در حال حاضر استفاده می‌شوند اجتناب کنید، مانند: جعبه اطلاعات، nav boxes و بخش مرجع. به هیچ عنوان نباید اندازهٔ قطر فونت زیر ۸۵٪ از اندازه فونت‌های صفحه و (یا 11px) باشد.

پاسخ بیشتر در ویکی‌پدیا:شیوه‌نامه قالب‌بندی متون

زبان‌های دیگر

میانبر:

وپ:زبان

کلمات یا عبارات غیرانگلیسی باید در روکشی از {{ زبان}}، که با استفاده از ایزو ۶۳۹ کد زبان هست باشند، در نتیجه:

{{زبان|fr|اسمبل ملی}}

که ارائهٔ عنوان آن اینگونه است:

اسمبل ملی

منطق: {{الگو}} متن را قادر می‌سازد که متن را در زبان درست تلفظ کنید.^[۲] این کاربردهای زیادی دارد. برای یک فهرست جامع از مزایا بخوانید: الگو:زبان/توضیحات#منطق

لینک

لینک‌ها را خوب توصیف کنید، به ویژه برای لینک‌های خارجی (از اینجا کلیک کنید!"، "اینجا" اجتناب کنید).^[۳]^[۴]
از کاراکترهای یونیکد به عنوان آیکون استفاده نکنید، از یک آیکون به همراه متن استفاده کنید. به عنوان مثال: یک کاراکتر مانند "→" نمی‌تواند یک متن مفید برای صفحه‌خوان باشد، و معمولاً به عنوان یک علامت سؤال خوانده می‌شود.

رنگ

میانبر:

شن:رنگ

عناصر بلوک

فهرست‌ها

موارد یک فهرست را با استفاده از خطوط خالی یا با کمک جدول‌بندی و به صورت ستونی از هم جدا نکنید، این شامل موارد داخل یک فهرست‌های تعریفی اچ‌تی‌ام‌ال (تگ‌های <dl>...</dl> که در ویکی‌متن با گذاشتن ; در ابتدای خط و : در انتهای آن مشخص می‌شوند) یا فهرست‌های غیرترتیبی نیز می‌شود. این کارها باعث می‌شوند نرم‌افزار مدیاویکی در کدهای اچ‌تی‌ام‌ال تولیدی خود ابتدا یک فهرست را به اتمام برساند و سپس فهرست دیگری بسازد. این موضوع باعث خواهد شد صفحه‌خوان‌ها چندین فهرست را اعلام کنند در حالی تنها یک فهرست منظور بوده است. فهرست‌ها برای گروه‌بندی عناصری هستند که باید در یک گروه باشند، شکستن این گروه‌ها باعث گمراهی و گیج‌شدن کاربران صفحه‌خوان خواهد شد. قالب‌بندی نادرست همچنین می‌تواند زمان لازم برای خواندن فهرست را تا سه‌برابر افزایش دهد.

دندانه

گذاشتن : در آغاز خطوط موجب تورفتگی آن‌ها می‌شود. این موضوع برای مثال جهت مشخص‌کردن پاسخ یک بحث در یک بحث چندشاخته می‌شود. این تورفتگی‌ها با استفاده از فهرست‌های تعریفی اچ‌تی‌ام‌ال تولید می‌شوند. این موضوع نه از نظر دسترسی‌پذیری و نه از نظر ساختار ایده‌آل نیست، ولی روش کنونی رایج همین است. از آنجایی که خطوط خالی موجب شکسته‌شدن فهرست و ایجاد یک فهرست تازه می‌شود، باید از گذاشتن خطوط خالی پرهیز کرد. اگر نیاز به ایجاد فاصله با خطوط خالی است، یک خط خالی که با همان تعداد دونقطه آغاز می‌شود را در ویکی‌متن بگنجانید.

لیست عمودی گلوله‌ای

برای لیست گلوله ای، از گذاشتن یک خط فاصله بین خطوط خودداری کنید. اگر یک خط فاصله بین خطوط قرار گیرد، HTML لیست قبل از خط فاصله تمام شده و بعد از خط فاصله HTML لیست جدید دیگری شروع می‌شود. این روش به‌طور مؤثر یک لیست را به چندین لیست کوچکتر برای صفحه‌خوان‌ها ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، برای برنامه‌نویسی:

* رز سفید
* رز زرد
* رز صورتی
* رز قرمز

نرم‌افزار فضای خالی را خط حساب کرده و این گونه دیده می‌شود:

رز سفید
رز زرد
رز صورتی
رز قرمز

اما توسط خواننده به این صورت خوانده می‌شود: «لیست دو موردی: (گلوله) رز سفید، (گلوله) رز زرد، پایان لیست. لیست یک موردی: (گلوله) رز صورتی، پایان لیست، لیست یک موردی: (گلوله) رز قرمز، پایان لیست.»

میانبرها:

از سطر جدید ({{سخ}} یا {{سخ}}) برای جدا کرد آیتم‌های فهرست استفاده نکنید. از یکی از روش‌های ذکر شده در بخش‌های بعدی استفاده کنید.

داده‌های جدول

{|
|+ [عنوان متن]
|-
! طرح="ستون" | [عنوان ستون ۱]
! طرح="ستون" | [عنوان ستون ۲]
! طرح="ستون" | [عنوان ستون ۳]
|-
! طرح="ردیف" | [عنوان ردیف ۱]
| [سلول طبیعی ۱٬۲] || [سلول طبیعی ۱٬۳]
|-
! scope="ردیف" | [عنوان ردیف ۲]
| [سلول طبیعی ۲٬۲] || [سلول طبیعی ۲٬۳]
...
|}

ویکی‌پدیا:شیوه‌نامه/دسترسی/آموزش جدول‌ها جزئیات مورد نیاز در موارد زیر را فراهم می‌کند:

شرح صحیح جدول
ساختار صحیح سر صفحه
تصاویر و رنگ‌ها
اجتناب از جداول تو در تو

فایل صوتی

زیرنویس‌ها برای سخنرانی، شعر، گفت و گو و … هستند.^[۵] آنها را به راحتی می‌توان به فایل‌های صوتی اضافه کرد. روش آن مانند روشی است که در این ویدئو به کار رفته است: commons:Commons:Video#Subtitles and closed captioning.

جستارهای وابسته

منابع

اختصاصی

↑ "F26: Failure of Success Criterion 1.3.3 due to using a graphical symbol alone to convey information". Techniques for WCAG 2.0. کنسرسیوم وب جهان‌شمول. Retrieved 1 January 2011.
↑ H58: Using language attributes to identify changes in the human language, Techniques for WCAG 2.0, W3C, accessibility level: AA.
↑ "G91: Providing link text that describes the purpose of a link". Techniques for WCAG 2.0. کنسرسیوم وب جهان‌شمول. Retrieved 1 January 2011.
↑ "F84: Failure of Success Criterion 2.4.9 due to using a non-specific link such as "click here" or "more" without a mechanism to change the link text to specific text". Techniques for WCAG 2.0. کنسرسیوم وب جهان‌شمول. Retrieved 1 January 2011.
↑ "Providing an alternative for time-based media for audio-only content". Techniques for WCAG 2.0. کنسرسیوم وب جهان‌شمول. Retrieved 1 January 2011.

فنی

[1] "F26: Failure of Success Criterion 1.3.3 due to using a graphical symbol alone to convey information". Techniques for WCAG 2.0. کنسرسیوم وب جهان‌شمول. Retrieved 1 January 2011.

[2] H58: Using language attributes to identify changes in the human language, Techniques for WCAG 2.0, W3C, accessibility level: AA.

[3] "G91: Providing link text that describes the purpose of a link". Techniques for WCAG 2.0. کنسرسیوم وب جهان‌شمول. Retrieved 1 January 2011.

[4] "F84: Failure of Success Criterion 2.4.9 due to using a non-specific link such as "click here" or "more" without a mechanism to change the link text to specific text". Techniques for WCAG 2.0. کنسرسیوم وب جهان‌شمول. Retrieved 1 January 2011.

[5] "Providing an alternative for time-based media for audio-only content". Techniques for WCAG 2.0. کنسرسیوم وب جهان‌شمول. Retrieved 1 January 2011.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]