πλόκαμος
Μετάβαση στην πλοήγηση
Πήδηση στην αναζήτηση
Νέα ελληνικά (el)
[επεξεργασία]↓ πτώσεις | ενικός | πληθυντικός | ||
---|---|---|---|---|
ονομαστική | ο | πλόκαμος | οι | πλόκαμοι |
γενική | του | πλόκαμου & πλοκάμου |
των | πλόκαμων & πλοκάμων |
αιτιατική | τον | πλόκαμο | τους | πλόκαμους & πλοκάμους |
κλητική | πλόκαμε | πλόκαμοι | ||
Οι δεύτεροι τύποι, παλιότεροι, λόγιοι. | ||||
Κατηγορία όπως «καρδινάλιος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά |
Ετυμολογία
[επεξεργασία]- πλόκαμος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική πλόκαμος
Ουσιαστικό
[επεξεργασία]πλόκαμος αρσενικό
- το πλοκάμι
Μεταφράσεις
[επεξεργασία] πλόκαμος
|
Αρχαία ελληνικά (grc)
[επεξεργασία]↓ πτώσεις | ενικός | πληθυντικός | ||
---|---|---|---|---|
ονομαστική | ὁ | πλόκαμος | οἱ | πλόκαμοι |
γενική | τοῦ | πλοκάμου | τῶν | πλοκάμων |
δοτική | τῷ | πλοκάμῳ | τοῖς | πλοκάμοις |
αιτιατική | τὸν | πλόκαμον | τοὺς | πλοκάμους |
κλητική ὦ! | πλόκαμε | πλόκαμοι | ||
δυϊκός | ||||
ονομ-αιτ-κλ | τὼ | πλοκάμω | ||
γεν-δοτ | τοῖν | πλοκάμοιν | ||
2η κλίση, Κατηγορία 'θρίαμβος' όπως «θρίαμβος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά |
Ετυμολογία
[επεξεργασία]- πλόκαμος, ήδη ομηρικό < πλοκ-, μεταπτωτική βαθμίδα θέματος που συναντάμε στο πλέκω + -αμος [1]
Ουσιαστικό
[επεξεργασία]πλόκαμος αρσενικό
- πλεξούδα μαλλιών
- ※ 8ος πκε αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 14 (Ξ. Διὸς ἀπάτη.), στίχ. 176 (στίχοι 176-177)
- πεξαμένη χερσὶ πλοκάμους ἔπλεξε φαεινοὺς | καλοὺς ἀμβροσίους ἐκ κράατος ἀθανάτοιο.
- έπλεξε με τα χέρια της τες άφθαρτες πλεξίδες, | που από την θείαν κεφαλήν λαμπρές εκυματίζαν.
- Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr
- πεξαμένη χερσὶ πλοκάμους ἔπλεξε φαεινοὺς | καλοὺς ἀμβροσίους ἐκ κράατος ἀθανάτοιο.
- ※ 5ος πκε αιώνας ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 4 (Μελπομένη), 34.1
- αἱ μὲν πρὸ γάμου πλόκαμον ἀποταμόμεναι καὶ περὶ ἄτρακτον εἱλίξασαι ἐπὶ τὸ σῆμα τιθεῖσι
- οι κοπέλες, αφού κόψουν μια πλεξούδα από τα μαλλιά τους και την τυλίξουν γύρω από αδράχτι, την αποθέτουν στον τάφο τους
- Μετάφραση (1992): Ηλίας Σπυρόπουλος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr
- αἱ μὲν πρὸ γάμου πλόκαμον ἀποταμόμεναι καὶ περὶ ἄτρακτον εἱλίξασαι ἐπὶ τὸ σῆμα τιθεῖσι
- ※ 8ος πκε αιώνας ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 14 (Ξ. Διὸς ἀπάτη.), στίχ. 176 (στίχοι 176-177)
- (με περιληπτική σημασία) κόμη, μαλλιά
- ※ 6ος/5ος πκε αιώνας ⌘ Πίνδαροςw, Πυθιονίκαις, 4. Ἀρκεσιλάῳ Κυρηναίῳ ἅρματι, 83 (4.83-4.84)
- οὐδὲ κομᾶν πλόκαμοι κερθέντες ᾤχοντ᾽ ἀγλαοί, | ἀλλ᾽ ἅπαν νῶτον καταίθυσσον.
- κι άκοφτα τα πανέμορφα σγουρά μαλλιά του πέφτανε | κυματίζοντας σ᾽ ολόκληρη την πλάτη.
- Μετάφραση (1994), Γιάννης Οικονομίδης, @greek‑language.gr
- οὐδὲ κομᾶν πλόκαμοι κερθέντες ᾤχοντ᾽ ἀγλαοί, | ἀλλ᾽ ἅπαν νῶτον καταίθυσσον.
- ※ 5ος πκε αιώνας ⌘ Ευριπίδης, Βάκχαι, 928-929
- ἀλλ᾽ ἐξ ἕδρας σοι πλόκαμος ἐξέστηχ᾽ ὅδε, | οὐχ ὡς ἐγώ νιν ὑπὸ μίτραι καθήρμοσα.
- Όμως η μπούκλα σου αυτή έφυγε από τη θέση της. | Δεν κάθεται όπως την έπιασα εγώ με την κορδέλα.
- Μετάφραση: Θ.Κ.Στεφανόπουλος @greek‑language.gr
- ἀλλ᾽ ἐξ ἕδρας σοι πλόκαμος ἐξέστηχ᾽ ὅδε, | οὐχ ὡς ἐγώ νιν ὑπὸ μίτραι καθήρμοσα.
- ※ 6ος/5ος πκε αιώνας ⌘ Πίνδαροςw, Πυθιονίκαις, 4. Ἀρκεσιλάῳ Κυρηναίῳ ἅρματι, 83 (4.83-4.84)
- πλέγμα
- ※ 2ος κε αιώνας ⌘ Γαληνός, De usu partium corporis humani I-XI, 9.4 @scaife.perseus
- οὐ μὴν οὐδ’ ἐξ ὕλης τῆς ἐπιτυχούσης γέγονεν, ἀλλὰ τῶν ἀπὸ τῆς καρδίας ἐπὶ τὴν κεφαλὴν ἀναφερομένων ἀρτηριῶν τὴν μὲν μεγίστην μοῖραν ἡ φύσις ὑπεβάλετο τῷ θαυμαστῷ τούτῳ πλοκάμῳ.
- ※ 2ος κε αιώνας ⌘ Γαληνός, De usu partium corporis humani I-XI, 9.4 @scaife.perseus
- πλεκτάνη, πλεκτό, στριμμένο σχοινί
- (αστρονομία) αστερισμός του βόρειου ημισφαιρίου
- ※ 2ος κε αιώνας, Τατιανός Ασσύριος, Oratio ad Graecos, Λόγος προς Έλληνας, 10.149c-149d @scaife.perseus
- Τίς ἐστιν ὁ Βερενίκης πλόκαμος; Ποῦ δὲ οἱ ἀστέρες αὐτῆς πρὶν τὴν προειρημένην ἀποθανεῖν;
- ※ 2ος κε αιώνας, Τατιανός Ασσύριος, Oratio ad Graecos, Λόγος προς Έλληνας, 10.149c-149d @scaife.perseus
- (στον πληθ.):
- ※ 2ος κε αιώνας ⌘ Γαληνός, De naturalibus facultatibus, 1.15, p. 58 @scaife.perseus
- καὶ γὰρ καὶ τοῦτο, πᾶν ἐμβληθὲν εἰς τοὺς ταλάρους, οὐ πᾶν διηθεῖται, ἀλλ’ ὅσον ἂν ᾖ λεπτότερον τῆς εὐρύτητος τῶν πλοκάμων, εἰς τὸ κάταντες φέρεται, καὶ τοῦτο μὲν ὀῤῥὸς ἐπονομάζεται· τὸ λοιπὸν δὲ παχὺ, τὸ μέλλον ἔσεσθαι τυρὸς, ὡς ἂν οὐ παραδεχομένων αὐτὸ τῶν ἐν τοῖς ταλάροις πόρων, οὐ διεκπίπτει κάτω.
- ΣτΕ: Ο Γαληνός αναφέρει ως παράδειγμα τον τρόπο τυροκόμησης του γάλακτος, για να εξηγήσει τη λειτουργία των νεφρών.
- καὶ γὰρ καὶ τοῦτο, πᾶν ἐμβληθὲν εἰς τοὺς ταλάρους, οὐ πᾶν διηθεῖται, ἀλλ’ ὅσον ἂν ᾖ λεπτότερον τῆς εὐρύτητος τῶν πλοκάμων, εἰς τὸ κάταντες φέρεται, καὶ τοῦτο μὲν ὀῤῥὸς ἐπονομάζεται· τὸ λοιπὸν δὲ παχὺ, τὸ μέλλον ἔσεσθαι τυρὸς, ὡς ἂν οὐ παραδεχομένων αὐτὸ τῶν ἐν τοῖς ταλάροις πόρων, οὐ διεκπίπτει κάτω.
Συνώνυμα
[επεξεργασία]Συγγενικά
[επεξεργασία]Αναφορές
[επεξεργασία]- ↑ Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.
Πηγές
[επεξεργασία]- πλόκαμος - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
- πλόκαμος - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.
Κατηγορίες:
- Ουσιαστικά που κλίνονται όπως το 'καρδινάλιος' (νέα ελληνικά)
- Ουσιαστικά αρσενικά (νέα ελληνικά)
- Λόγια διαχρονικά δάνεια από τα αρχαία ελληνικά (νέα ελληνικά)
- Προέλευση λέξεων από τα αρχαία ελληνικά (νέα ελληνικά)
- Νέα ελληνικά
- Ουσιαστικά (νέα ελληνικά)
- Αντίστροφο λεξικό (νέα ελληνικά)
- Ουσιαστικά με κλίση όπως το 'θρίαμβος' (αρχαία ελληνικά)
- Ουσιαστικά που κλίνονται όπως το 'θρίαμβος' (αρχαία ελληνικά)
- Ουσιαστικά 2ης κλίσης (αρχαία ελληνικά)
- Ουσιαστικά 2ης κλίσης αρσενικά (αρχαία ελληνικά)
- Ουσιαστικά αρσενικά (αρχαία ελληνικά)
- Ουσιαστικά προπαροξύτονα (αρχαία ελληνικά)
- Ουσιαστικά αρσενικά προπαροξύτονα (αρχαία ελληνικά)
- Ουσιαστικά που κλίνονται όπως το 'θρίαμβος' αρσενικά (αρχαία ελληνικά)
- Λέξεις προπαροξύτονες (αρχαία ελληνικά)
- Λέξεις με επίθημα -αμος (αρχαία ελληνικά)
- Αρχαία ελληνικά
- Ουσιαστικά (αρχαία ελληνικά)
- Αντίστροφο λεξικό (αρχαία ελληνικά)
- Λήμματα με παραθέματα από την Ιλιάδα (αρχαία ελληνικά)
- Λήμματα με παραθέματα (αρχαία ελληνικά)
- Λήμματα με παραθέματα από τον Ηρόδοτο (αρχαία ελληνικά)
- Λήμματα με παραθέματα από τον Πίνδαρο (αρχαία ελληνικά)
- Λήμματα με παραθέματα από τον Γαληνό (ελληνιστική κοινή)
- Λήμματα με παραθέματα (ελληνιστική κοινή)
- Λήμματα με παραθέματα από ιατρικά κείμενα (ελληνιστική κοινή)
- Αστρονομία (αρχαία ελληνικά)
- Αντίστροφο λεξικό (ελληνικά)