Βαρόνος του Χόλμπαχ
| Βαρόνος Χόλμπαχ | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Paul-Henri Thiry, baron d’Holbach (Γαλλικά) και Paul Henri Thiry d'Holbach (Γαλλικά) |
| Προφορά | |
| Γέννηση | 8 Δεκεμβρίου 1723[1][2][3] Έντεσχαϊμ[4] |
| Θάνατος | 21 Ιανουαρίου 1789[2][3][5] Παρίσι[4] |
| Τόπος ταφής | Εκκλησία Σαιν-Ροκ |
| Χώρα πολιτογράφησης | Γαλλία (από 1749)[4] Εκλεκτορικό Παλατινάτο (έως 1749)[4] |
| Θρησκεία | αθεϊσμός |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γαλλικά[4][6] Γερμανικά[4] Αγγλικά[4] |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο του Λέιντεν |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | φιλόσοφος[4][7] συγγραφέας[8][4][9] οικοδέσποινα λογοτεχνικού σαλονιού χημικός εγκυκλοπαιδιστής δικηγόρος[10] μεταφραστής[4] |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Basile-Geneviève d'Aine Charlotte-Suzanne d'Aine |
| Συγγενείς | François Adam d'Holbach (θείος) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| Αθεϊσμός |
|---|
Ο Πωλ-Ανρί Τιρύ, Βαρόνος του Χόλμπαχ (Paul-Henri Thiry, Baron d'Holbach), ήταν γαλλογερμανός φιλόσοφος, συγγραφέας και εγκυκλοπαιδιστής, διακεκριμένος χαρακτήρας στον Γαλλικό διαφωτισμό. Γεννήθηκε κοντά στο Landau αλλά έζησε και εργάστηκε στο Παρίσι. Ήταν γνωστός για τον αθεϊσμό του [11] και για τα έργα του κατά της θρησκείας, εκ των οποίων το πιο διάσημο είναι «Το σύστημα της Φύσης»(1770).
Έργα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Συνεισφορά στην Εγκυκλοπαίδεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Για την εγκυκλοπαίδεια, ο Χόλμπαχ έγραψε μεγάλο αριθμό άρθρων, από την πολιτική στη χημεία και επιστήμη. Μετέφρασε αρκετά επιστημονικά και φιλοσοφικά γερμανικά έργα. Πιθανόν να έγραψε αποσπάσματα για μη χριστιανικές θρησκείες με στόχο την κεκαλυμμένη κριτική στον Χριστιανισμό.[12]
Αντιθρησκευτικά Έργα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παρά τη μεγάλη συνεισφορά του στην Εγκυκλοπαίδεια, ο Χόλμπαχ είναι περισσότερο γνωστός για τις φιλοσοφικές του θέσεις, όλες γραμμένες ανώνυμα ή με ψευδώνυμα και τυπωμένες εκτός Γαλλίας- κυρίως στο Άμστερνταμ. Η φιλοσοφία του ήταν υλιστική και αθεϊστική. Σήμερα ταξινομείται στο ρεύμα του Γαλλικού Υλισμού. Το 1761, με το έργο του Christianisme dévoilé (αποκάλυψη του χριστιανισμού), επιτέθηκε στον Χριστιανισμό και τη θρησκεία γενικότερα, σαν ένα εμπόδιο ηθικής βελτίωσης της ανθρωπότητας. Ο ντεϊστής Βολταίρος αποκήρυξε το έργο του. [13] Το Christianity Unveiled ακολουθήθηκε από άλλα έργα, εκ των οποίων κυριότερα είναι τα La Contagion sacrée [α], Théologie portative[β] και Essai sur les préjugés[γ].
Το Σύστημα της Φύσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1770, ο Χόλμπαχ δημοσίευσε το πιο διάσημο του βιβλίο Το σύστημα της Φύσης (Le Système de la nature), με το ψευδώνυμο Jean-Baptiste de Mirabaud, ο οποίος ήταν ο γραμματέας της γαλλικής ακαδημίας και είχε πεθάνει 10 χρόνια νωρίτερα. Απορρίπτοντας την πιθανότητα ύπαρξης κάποιου ανώτερου όντος, και αρνούμενος να δεχτεί ως απόδειξη όλα τα a priori επιχειρήματα, ο Χόλμπαχ έβλεπε τον κόσμο σαν μια μάζα σε κίνηση, δέσμιο των πανίσχυρων φυσικών νόμων. Έγραφε πως δεν υπήρχε αναγκαιότητα να καταφύγουμε σε υπερφυσικές δυνάμεις για να ερμηνεύσουμε τον σχηματισμό πραγμάτων.[14]
Οι ενστάσεις του Χόλμπαχ για τη θρησκεία ήταν κυρίως ηθικές: Είδε τον Χριστιανισμό ως εμπόδιο για τη βελτίωση της ανθρωπότητας. Για αυτόν η βάση της ηθικής δεν πρέπει να αναζητηθεί στις Γραφές, αλλά στην ευτυχία. «Είναι άχρηστο και άδικο να επιμένει κάνεις να είναι ενάρετος αν δεν μπορεί να είναι με αυτό τον τρόπο ευτυχισμένος ή δυστυχισμένος. Αν η ανηθικότητα τον κάνει να είναι ευτυχισμένος, ας ζει ανήθικα. "[15]
Στο αθεϊστικό και υλιστικό «σύστημα της Φύσης» παρουσίασε ένα πυρήνα ριζοσπαστικών ιδεών, τον οποίο οι σύγχρονοί του βρήκαν ως αποτρόπαιο. Η καθολική εκκλησία της Γαλλίας απείλησε τον βασιλιά με οικονομικά μέτρα εάν δεν σταματούσε την κυκλοφορία του βιβλίου. Υπήρχε μακριά λίστα συλλογής υπογραφών ανθρώπων που απόρριπταν το βιβλίο. Ο καθολικός ιερέας και θεολόγος Nicolas-Sylvestre Bergier έγραψε ένα έργο για να το καταρρίψει το βιβλίο, με τίτλο Examen du matérialisme (η εξέταση του υλισμού).
Πολιτική και ηθική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο τελευταίο του έργο, ο Χόλμπαχ έστρεψε την προσοχή του από τη θρησκευτική μεταφυσική προς ηθικά και πολιτικά ερωτήματα. Στο Système social (1773), το Politique naturelle (1773–1774) και το Morale universelle (1776) προσπάθησε να περιγράψει ένα σύστημα ηθικής που θα έπαιρνε τη θέση του Χριστιανισμού. Ωστόσο τα τελευταία έργα του δεν επηρέασαν την κοινωνία όπως τα πρώτα. Ο Χόλμπαχ ασκούσε δριμεία κριτική στην κατάχρηση εξουσίας στη Γαλλία και στο εξωτερικό. Με δεδομένη την επαναστατικότητα του καιρού του, ο Χόλμπαχ ζητούσε από τις μορφωμένες ομάδες να μεταρρυθμίσουν το σύστημα της διεφθαρμένης κυβέρνησης και προειδοποιούσε για επανάσταση, δημοκρατία και οχλοκρατία.
Οι πολιτικές θέσεις του Χόλμπαχ είχαν επηρεαστεί από τον Τόμας Χομπς, του οποίου το έργο De Homine είχε μεταφράσει στα γαλλικά.[16]
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11907649j. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) SNAC. w6v998r8. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 6239256. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11907649j. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ (Γαλλικά) Babelio. 35892. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ CONOR.SI. 45657187.
- ↑ (Τσεχικά) Olomouc City Library regional database. tritius
.kmol .cz /authority /866200. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2024. - ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2015.
- ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2019.
- ↑ Cliteur, Paul (2010). The Secular Outlook: In Defense of Moral and Political Secularism. Wiley-Blackwell. σελ. 21. ISBN 978-1444335217. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2013.
- ↑ T. C. Newland, "D'Holbach, Religion, and the 'Encyclopédie'", Modern Language Review, Vol. 69, No. 3, (Jul., 1974), pp. 523–533.
- ↑ Voltaire, Oeuvres, xxxvii. 23.
- ↑ Paul Henri Thiry, Baron d'Holbach, System of Nature; or, the Laws of the Moral and Physical World (London, 1797), Vol. 1, p. 25
- ↑ Paul Henri Thiry, Baron d'Holbach, System of Nature; or, the Laws of the Moral and Physical World (London, 1797), Vol. 1, p. 109
- ↑ Baron d'Holbach, Stanford Encyclopedia of Philosophy
