Αϊτινή κρεολή γλώσσα
Η αϊτινή κρεολή γλώσσα (kreyòl ayisyen[1][2] Πρότυπο:IPA-htτου * γαλλικά: créole haïtien) είναι κρεολική γλώσσα βασισμένη στα γαλλικά. Ομιλείται από 10 με 12 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως και είναι η μόνη γλώσσα των περισσότερων Αϊτινών.[3][4] Είναι κρεολή γλώσσα που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα γαλλικά του 18ου αιώνα, με επιρροές από τα πορτογαλικά, τα ισπανικά, τα αγγλικά, τα ταΐνο και Δυτικοαφρικάνικες γλώσσες.[5] Η γλώσσα προέκυψε από την επαφή μεταξύ Γάλλων αποίκων και Αφρικανών σκλάβων κατά το Ατλαντικό δουλεμπόριο στη γαλλική αποικία του Σεν-Ντομίγκ (τώρα Αϊτή). Οι Αϊτινοί είναι η μεγαλύτερη κρεολική κοινότητα στον κόσμο.[6]
Η χρήση της και η εκπαίδευση στη γλώσσα—η οποία δεν είναι αμοιβαία κατανοητή με τη γαλλική—έχει ξεκινήσει τουλάχιστον από το 19ο αιώνα, όπου κάποιοι Αϊτινοί είδαν τα γαλλικά ως κληρονομιά της αποικιοκρατίας. Η κρεολική γλώσσα είχε δυσφημιστεί από τη γαλλόφωνη ελίτ ως τα γαλλικά του αγράμματου ή του φτωχού.[7][8] Μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα, οι Αϊτινοί πρόεδροι μιλούσαν μόνο γαλλικά στους συμπολίτες τους και μέχρι τη δεκαετία του 2000 όλα τα μαθήματα στα δημοτικά σχολεία της Αϊτής ήταν στα γαλλικά, μια ξένη γλώσσα για τους περισσότερους από τους μαθητές.[3]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Faraclas, Nicholas· Spears, Arthur K. (2012) [1st pub. 2010]. «II. Structure and Use § 4. Orthography». Στο: Spears, Arthur K. The Haitian Creole Language: History, Structure, Use, and Education. Lanham, Maryland: Lexington Books. σελ. 100. ISBN 978-0-7391-7221-6.
- ↑ Valdman, Albert (2002). «Creole: The National Language of Haiti». Footsteps 2 (4): 36–39. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 July 2015. https://web.archive.org/web/20150713215719/http://www.indiana.edu/~creole/creolenatllangofhaiti.html.
- ↑ 3,0 3,1 DeGraff, Michel· Ruggles, Molly (1 Αυγούστου 2014). «A Creole Solution for Haiti's Woes». The New York Times. σελ. A17. ISSN 0362-4331. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Σεπτεμβρίου 2015.
Under the 1987 Constitution, adopted after the overthrow of Jean‑Claude Duvalier’s dictatorship, Πρότυπο:Bracket Creole and French have been the two official languages. But at least 95 percent of the population speaks only Creole.
- ↑ Léonidas, Jean-Robert (1995). Prétendus Créolismes: Le Couteau dans l'Igname (στα Γαλλικά). Montréal: Editions du CIDIHCA. ISBN 978-2-920862-97-5.
- ↑ Bonenfant, Jacques L. (2011). «History of Haitian-Creole: From Pidgin to Lingua Franca and English Influence on the Language». Review of Higher Education and Self-Learning 3 (11). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 March 2015. https://web.archive.org/web/20150323163405/http://fmuniv.edu/wp-content/uploads/2014/09/History_of_haitian_review_of_higher_education.pdf.
- ↑ Nadeau, Jean-Benoît· Barlow, Julie (2008) [1st pub. 2006]. «Far from the Sun». The Story of French. New York: St. Martin's Press. σελ. 97. ISBN 978-0-312-34184-8.
- ↑ Schieffelin, Bambi B.; Doucet, Rachelle Charlier (September 1992). «The 'Real' Haitian Creole: Ideology, Metalinguistics, and Orthographic Choice». Journal of Pragmatics (Elsevier) 2 (3): 427–443. doi:. ISSN 0378-2166. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 July 2015. https://web.archive.org/web/20150728140830/http://journals.linguisticsociety.org/elanguage/pragmatics/article/download/387/387-681-1-PB.pdf.
- ↑ DeGraff, Michel (2003). «Against Creole exceptionalism». Language 79 (2): 391–410. doi:. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 July 2015. https://web.archive.org/web/20150729042434/http://web.mit.edu/~linguistics/people/faculty/degraff/degraff-lang-79-02.pdf.
Περαιτέρω ανάγνωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Anglade, Pierre (1998). Inventaire Étymologique des Termes Créoles des Caraibes d'origine Africaine. Editions L'Harmattan. ISBN 9782296352582. https://books.google.com/books?id=Rl9EJfAL68sC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false.
- DeGraff, Michel (2001). «Morphology in Creole genesis: Linguistics and ideology». Στο: Kenstowicz, Michael. Ken Hale: A life in language. Cambridge, Massachusetts: MIT Press. σελίδες 52–121. ISBN 978-0-262-61160-2.
- Lang, George (2004). «A Primer of Haitian Literature in Kreyòl ». Research in African Literatures (Indiana University Press) 35 (2): 128–140. doi:. ISSN 1527-2044. https://archive.org/details/sim_research-in-african-literatures_summer-2004_35_2/page/128.