Belucki - Wikipedia Ravêr zerreki

Belucki

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
Belucki
Zıwano tabii
Melumat
Dewlete û mıntıqeyi Pakıstan, İran û Efğanıstan
Amarê qısekerdoğan 7 600 000
Ware Beluçıstan
Diyalekti Eastern Balochi, Southern Balochi û Western Balochi
Kodê zıwani
ISO 639-2 Bal
ISO 639-3 Bal
Glottolog Balo1260
Ethnologue Bal
Xısusiyetê zıwani
Alfabe Balochi Standard Orthography, Old Balochi Orthography, Balochi Roman Orthography û Balochi Cyrillic Alphabet
Keye


Belucki, yew zıwanê do İrankiyê zımeyê rocawaniyo ke verocê rocakewtena İrani, verocê Efğanıstani û rocawanê Pakıstani, yanê Belucıstan de qısey beno.

Belucki de, zey Rexşanki (Serhedki), Pencgurki, Kelarki, Serawanki, Laşarki, Kêçki, lehçeyê verê dengızi û Beluckiyê rocakewtena Hilli, mıxtelıf diyaleki estê.

Gramerê Belucki sero

[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Peybendê şexsan

[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Yewkek

Şexıs Peybendê Belucki Peybendê Zazaki
1. â(n) -an
2. -e -ay
3. -i -o (neri) / -a (ma[y])

Xeylê

Şexıs Peybendê Belucki Peybendê Zazaki
1. ê -ime
2. -e
3. -â

Halê nameyan

[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Belucki de dı halê nameyan estê:

- Hal Ebe Latinki
1. halo raşt casus rectus
2. halo çewt casus obliquus

Halo raşt de zemirê kesan

[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Belucki Zazaki
man ez
to
â o (neri) a (ma[y])
ma
şumâ şıma
ân ê

Halo çewt de zemirê kesan

[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Belucki Zazaki
manâ mı[n]
tarâ to
ây [d]ey (neri) [d]aê (ma[y])
mârâ ma
şumâ râ şıma
âyân [d]inan

Zemirê wayiriye

[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Belucki Zazaki
manî yê mı[n]
tay yê to
âyî yê [d]ey (neri) yê [d]aê (ma[y])
me yê ma
şume yê şıma
âyânî yê [d]inan

Belucki de halo ergatif ki esto. Cokawo ke antışê wextqıseyan, wextê veri de goreyê wextqıseyanê transitif û intransitifan beno:

Wexto verên [ebe xo diyo] (preterite)

[bıvurne | çımeyi bıvurne]

wextqıseyo intransitif

Belucki Zazaki
man şutô ez şiyane

Wextqıseyo transitif

[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Belucki Zazaki
manâ guşt mı[n] vat
Belucki Zazaki
manâ tao dîst mı[n] tı diya

Wexto verên [gumankerdene] (perfect)

[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Belucki Zazaki
man şutagô ez şiyane
manâ guşta mı[n] vato

Wexto verêni ra raver (pluperfect)

[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Belucki Zazaki
man şutagitô ez şi bi
manâ guştaga mı[n] vati bi

Wexto verên [raverberdene] (imperfect)

[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Belucki Zazaki
man buşutenô ez bışiyêne
manâ buguşteno mı[n] bıvatêne

Alfabeyê Belucki

[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Aa, Áá, Bb, Dd, Ďď, Ee, Ff, Gg, Ĝĝ, Hh, Ii, Íí, Jj, Kk, Ll, Mm, Nn, Oo, Pp, Qq, Rr, Řř, Ss, Šš, Tt, Ťť, Uu, Úú, Vv, Ww, Xx, Yy, Zz, Žž.

Herfê vengıni

[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Belucki de hirê herfê vengınê kılmeki (a, i, u), panc ki herfê vengınê dergi (â, î, û, ê, ô) estê.

Belucki de dı diftongi estê: ay, aw