Nord-Pas-de-Calais

Nord-Pas-de-Calais
Départements	Nord (59) Pas-de-Calais (62)
Prefektuur	Lille
Bevolking	4 026 000 inw. (2004)
Bevolkingsdigtheid	324 inw./vk km
Oppervlakte	12 414 vk km
Arrondissemente	13
Kantons	156
Munisipaliteite	1 546
President van Gewestelike Raad	Daniel Percheron (PS)

Nord-Pas-de-Calais (Afrikaans: "Noord en Seestraat-van-Calais") is die mees noordelike van Frankryk se 27 administratiewe geweste (régions) en bevat die départements Nord en Pas-de-Calais met 'n oppervlak van 12 414 vierkante kilometer en vier miljoen inwoners (of sowat sewe persent van die totale Franse bevolking). Die administratiewe hoofstad (prefektuur) is Lille. Die gewes is die tweede grootste metropolitaanse gebied in die land na Parys, en meer as 80 persent van sy bevolking woon in stedelike gebiede.

'n Uitsig oor Kaap Gris-Nez

Die gewes het 'n ryk kulturele erfenis as 'n vrugbare streek in die grensgebied van Frankryk en Vlaandere met welvarende ambagte en nywerhede, maar eeue lank is dit ook 'n omstrede gewes met 'n lang lys van oorloë en veldslae, wat van die antieke Galliese tydperk tot by die Tweede Wêreldoorlog strek.

Naas sy grys hemel en die kenmerkende aksent van sy bewoners het die meeste Franse die gebied dekades lank met steenkoolmyne en swaar nywerhede geassosieer. Nadat die myne in die tydperk tussen die 1960's en 1990's gesluit is en ook die tekstielnywerheid in 'n krisis beland het, is die gebied met die hoogste werkloosheidsyfers in die hele land geknel.

Teen die begin van die 21ste eeu beleef die gewes weer 'n ekonomiese opswaai as een van die mees dinamiese streke in Frankryk wat vanaf die vroeë 1990's meer regstreekse buitelandse beleggings gelok het as enige ander gewes buite die Groter-Parys-gebied.

Geografie

Nord-Pas-de-Calais bevat 'n aantal natuurlike landskapsvorms.

• Die Opaalkus (Frans: Côte d'Opale) is 'n kusstreek met 120 kilometer se sandstrande langs die Engelse Kanaal, wat deur duine, bosgebiede en rotswande omsoom word. Sy natuurskoon sluit winderige kape en heidevelde in, asook die bekende krytrotse. Cap Gris-Nez (die Grys Kaap), Cap Blanc-Nez (die Wit Kaap) en die Pointe du Raz behoort tot die nasionale besienswaardighede van Frankryk. Dunes de Flandres is die gebied met Frankryk se ses noordelikste vakansieoorde langs die see: Duinkerken, Leffrinckoucke, Zuydcoote, Ghyvelde, Téteghem en Bray-Dunes.
• Avesnois met sy landskap van struikgewasse en heinings toon danksy die groot aantal appelbome en weilvelde met koeie 'n groot ooreenkoms met Normandië. Die Val Joly is die belangrikste varswaterbron noord van Parys.
• Flandre is die enigste streek met 'n klein bergreeks in sy hartland, die Monts de Flandre – die ses berge spog met hoogtes tussen 110 en 176 meter in 'n deur vlaktes oorheerste gebied.
• Guines bekoor met sy heidelandskap.
• Die omgewing van Boulogne word deur mosagtige valleie gekenmerk.

Die gewes beskik oor drie natuurparke, wat sowat 'n kwart van die totale oppervlak beslaan. Die natuurpark van Scarpe-Escaut tussen Valenciennes, Douai en die grensgebied met België is met sy bosgebiede en voormalige mynboustreke 'n gewilde toeristebestemming.

Geskiedenis

Die huidige administratiewe verdeling van Nord-Pas-de-Calais

Kaap Gris-Nez teen sononder

Die eerste menslike nedersettings bestaan in die vrugbare streek reeds in die prehistoriese tydperk, tog is die gebied vanweë sy strategiese ligging steeds omstrede. Die lang lys van veroweraars sluit die Keltiese Belgae, die Romeine, die Franke en Alamanni, Engelse, Franse, Boergondiërs, Spanjaarde en – tydens die twee wêreldoorloë – ook Duitsers in.

Tydens die Honderdjarige Oorlog tussen Engeland en Frankryk in die 14de en 15de eeu veg Franse, Engelse en Boergondiese troepe om die gebied, wat uiteindelik by Frankryk ingelyf word. In 1598 annekseer die Spaanse Nederlande die streek as 'n soort bruidskat. Toe die gebied in die 17de eeu weer onder Franse heerskappy kom, is daar hewige verset van die Vlaamstalige bevolking. Met die nuwe administratiewe verdeling tydens die Franse Rewolusie word die départements Nord en Pas-de-Calais gevorm.

Nord-Pas-de-Calais het 'n lang tradisie as 'n sentrum van die tekstielnywerheid, wat in die middeleeue begin. Met die industrialisering in die 19de eeu groei die gebied tot een van Frankryk se ekonomiese sentrums. Terwyl die gebied nie deur die Frans-Pruisiese Oorlog van 1870–1871 geraak is nie en danksy die Duitse anneksasie van Elsas-Lotaringe selfs nog belangriker word as Frankryk se grootste nywerheidsgebied, ly Nord-Pas-de-Calais sterk onder die Duitse besetting en die verwoestings van die Eerste Wêreldoorlog.

Die Duitsers beset die gebied ook weer tydens die Tweede Wêreldoorlog en gebruik dit as 'n basis vir die Duitse lugmag en lanseerterrein vir die sogenaamde Duitse vergeldingswapens, die V-1 en V-2-missiele, waarmee teikens in Engeland aangeval is. Die geallieerde antwoord is grootskaalse lugaanvalle, wat die meeste stede in die gebied in puinhope laat. Die grootse deel van Nord-Pas-de-Calais is in September 1944 bevry, terwyl die Duitse weerstand in Duinkerken eers op 9 Mei 1945 gebreek is.

Die herstrukturering van die plaaslike nywerhede ná die ekonomiese krisis van die sewentigerjare lei tot die spesialisering van die tradisionele sektore. Die gewes is tans die vierde grootste ekonomiese sentrum van Frankryk, en Tourcoing dien nog steeds as die wêreld se wolhandelsentrum. Nord-Pas-de-Clais trek ook voordeel uit die opening van die Kanaaltonnel.